Phân biệt lương Gross lương Net và hướng dẫn cách tính Lương Gross và lương Net là hai khoản tiền lương có mối liên hệ mật thiết với nhau, được các nhà tuyển dụng sử dụng trong các hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc với người lao động. Vậy hai khoản tiền này khác nhau như thế nào và cách tính chi tiết ra sao?
1. Phân biệt Lương Gross và lương Net Đối với người lao động khi tìm kiếm việc làm sẽ thường xuyên nhìn thấy các thông tin về lương Gross/Net từ các nhà tuyển dụng. Vậy lương gross là gì và lương Net là gì? Đây là khái niệm mà bất cứ người lao động tìm việc cũng nên biết để hưởng đúng và đủ quyền lợi của mình.
1.1 Lương Gross là gì? Lương Gross là tổng lương mà người lao động nhận được hàng tháng bao gồm lương cơ bản và các khoản trợ cấp, phụ cấp lương, tiền hoa hồng... trong đó bao gồm cả tiền đóng Bảo hiểm và tiền thuế thu nhập cá nhân (TNCN) (nếu có).
Theo đó, khi người lao động được trả theo lương Gross có nghĩa là người lao động đó được trả lương gộp bao gồm cả các khoản gồm: Bảo hiểm xã hội (BHXH); bảo hiểm y tế (BHYT); bảo hiểm thất nghiệp (BHTN); Thuế TNCN người lao động sẽ phải tự đóng theo tỷ lệ trích từ tiền lương hằng tháng của người lao động.
Căn cứ theo quy định tại Quyết định 595/QĐ-BHXH tỷ lệ trích tiền lương đóng bảo hiểm của người lao động Việt Nam năm 2022 lần lượt là BHXH (8%) BHTN (1%) BHYT (1.5%).
Ví dụ: Trên hợp đồng lao động ghi trả lương Gross cho bạn là 10 triệu/tháng có nghĩa là bạn phải trích đóng 10,5% trong quỹ lương nhận được cho BHXH, BHYT, BHTN; (trong đó 8% BHXH; 1,5% BHYT; 1% BHTN) theo quy định của nhà nước và số tiền bạn được hưởng mỗi tháng là 8.950.000 đồng (tương đương với mức lương Net là 8.950.000 ghi trên hợp đồng).
1.2 Lương Net là gì? Lương Net là tiền lương mà người lao động thực nhận được từ đơn vị, người sử dụng lao động trả hằng tháng sau khi đã trừ hết các loại khoản chi phí bao gồm tiền đóng bảo hiểm và khác khoản tiền thuế TNCN.
Như vậy lương Net là tiền lương thực nhận hay thu nhập sau thuế của người lao động có thể bỏ túi.
1.3 Mối liên hệ giữa lương Net và lương Gross Mối liên hệ giữa lương Net và Gross được tính theo công thức sau:
Lương Net = Lương Gross - (Tiền BHXH + BHYT + BHTN + thuế TNCN)
2. Cách tính lương Gross và lương Net Nhằm giúp người lao động có thể chủ động trong việc tính lương Gross sang Net hoặc Net sang Gross được thuận tiện. Vietnamworks cung cấp công cụ tính lương Gross và lương Net online năm 2022 cụ thể như sau:
Lưu ý là cách tính lương sau đây áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới nhất năm 2022 là 11.000.000 đồng/tháng tương đương với 132.000.000 đồng/năm đối với người nộp thuế và 4.400.000 đồng/tháng đối với mỗi người phụ thuộc căn cứ Theo Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14.
Áp dụng mức lương tối thiểu vùng năm 2022 có hiệu lực từ ngày 01/07/2022 và mức lương cơ sở năm 2022 là 1.490.000 đồng.
2.1 Cách tính lương Net to Gross Ví dụ 1: Lao động A làm việc tại 1 công ty tư nhân tại Hà Nội (Vùng I) với mức lương thực nhận (lương Net) hàng tháng là 30.000.000 đồng. Lao động A không có người phụ thuộc và đây là khoản thu nhập chịu thuế TNCN duy nhất.
Vậy Lương Gross lao động A nhận được là bao nhiêu?
Các khoản tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN = 3.189.773 đồng, trong đó
Bảo hiểm xã hội (8%) = 2.384.000 đồng
Bảo hiểm y tế (1.5%) = 447.000 đồng
Bảo hiểm thất nghiệp (1%) = 358.773 đồng
Giảm trừ gia cảnh bản thân = 11,000,000 đồng
Giảm trừ gia cảnh người phụ thuộc = 0 đồng
Thuế TNCN = 2.687.500 đồng. Cụ thể
Mức chịu thuế Thuế suất Tiền nộp Đến 5 triệu VNĐ 5% 250.000 Trên 5 triệu VNĐ đến 10 triệu VNĐ 10% 500.000 Trên 10 triệu VNĐ đến 18 triệu VNĐ 15% 1.200.000 Trên 18 triệu VNĐ đến 32 triệu VNĐ 20% 737.500 Trên 32 triệu VNĐ đến 52 triệu VNĐ 25% 0 Trên 52 triệu VNĐ đến 80 triệu VNĐ 30% 0 Trên 80 triệu VNĐ 35% 0 Thuế TNCN Tổng 2.687.500
Bảng tính chi tiết tiền thuế TNCN
=> Thu nhập chịu thuế = Lương Net - các khoản giảm trừ + Thuế TNCN = 21,687,500 đồng
Thu nhập trước thuế = Lương Net + Thuế TNCN = 30.000.000 + 2.687.500 = 32.687.500 đồng
Lương Gross = Thu nhập trước thuế + Tiền đóng bảo hiểm = 32.687.500 + 3.189.773 = 35.877.273 đồng.
Như vậy, với mức lương Net lao động A được nhận (30.000.000 đồng) thì mức lương Gross tương ứng của lao động A được nhận sẽ là 35.877.273 đồng.
Bên cạnh đó trong trường hợp này tổng chi phí tiền lương công ty của A phải trả cho lao đông A sẽ là:
Lương Gross 35.877.273 Bảo hiểm xã hội (17%) 5.066.000 Bảo hiểm Tai nạn lao động - Bệnh nghề nghiệp (0.5%) 149.000 Bảo hiểm y tế (3%) 894.000 Bảo hiểm thất nghiệp (1%) 358.773 Tổng cộng 42,345,046
Tiền lương người sử dụng lao động trả cho lao động A
2.2. Cách tính lương Gross to Net Ví dụ 2:Lao động B làm việc tại 1 công ty tư nhân tại Hà Nội (Vùng I) với mức lương gộp (lương Gross) nhận được hàng tháng là 30.000.000 đồng. Lao động B không có người phụ thuộc và đây là khoản thu nhập chịu thuế TNCN duy nhất.
Vậy Lương Net lao động B nhận được là bao nhiêu?
Đối chiếu cách tính thủ công từ lương Gross sang Net
Lương Gross của lao động B = 30.000.000 đồng
Bảo hiểm xã hội (8%) = 2.384.000 đồng
Bảo hiểm y tế (1.5%) = 447.000 đồng
Bảo hiểm thất nghiệp (1%) = 300.000 đồng
=> Các khoản tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN = 3.131.000 đồng
=> Thu nhập trước thuế = Lương Gross - tiền đóng bảo hiểm = 30.000.000 - 3.131.000 = 26.869.000 đồng
Giảm trừ gia cảnh bản thân = 11.000.000 đồng
Giảm trừ gia cảnh người phụ thuộc = 0 đồng
=> Thu nhập chịu thuế = thu nhập trước thuế - giảm trừ gia cảnh - giảm trừ người phụ thuộc = 15.869.000 đồng
Thuế thu nhập cá nhân = 1.630.350 đồng, cụ thể:
Mức chịu thuế Thuế suất Tiền nộp Đến 5 triệu VNĐ 5% 250.000 Trên 5 triệu VNĐ đến 10 triệu VNĐ 10% 500.000 Trên 10 triệu VNĐ đến 18 triệu VNĐ 15% 880.350 Trên 18 triệu VNĐ đến 32 triệu VNĐ 20% 0 Trên 32 triệu VNĐ đến 52 triệu VNĐ 25% 0 Trên 52 triệu VNĐ đến 80 triệu VNĐ 30% 0 Trên 80 triệu VNĐ 35% 0 Thuế thu nhập cá nhân Tổng 1.630.350
Bảng tính thuế TNCN chi tiết của lao động B
Như vậy Lương Net = (Thu nhập trước thuế - Thuế thu nhập cá nhân) = 25.238.650 đồng
Như vậy mức lương Net to Gross mà lao động B nhận được là 25.238.650 đồng.
Trong trường hợp này người sử dụng lao động phải trả lương cho lao động B tổng số tiền là:
Lương Gross 30.000.000 Bảo hiểm xã hội (17%) 5.066.000 Bảo hiểm Tai nạn lao động - Bệnh nghề nghiệp (0.5%) 149.000 Bảo hiểm y tế (3%) 894.000 Bảo hiểm thất nghiệp (1%) 300.000 Tổng cộng 36.409.000
Tiền lương người sử dụng lao động trả cho lao động B
3. Nhận lương Gross hay lương Net có lợi hơn Như đã đề cập bên trên, lương Net là tiền lương hàng tháng mà người lao động sẽ nhận được sau khi doanh nghiệp đã chi trả các loại phí như phí BHXH, BHYT, BHTN, thuế TNCN trong khi lương Gross thì ngược lại. Việc trích trong quỹ lương Gross để chi trả cho phí bảo hiểm và thuế đôi khi người lao động sẽ có cảm giác thu nhập của mình bị giảm đi.
Đứng trên góc độ của người sử dụng lao động (doanh nghiệp) thông thường sẽ trả lương Net cho người lao động để có thể dễ dàng tính các khoản phí bảo hiểm và thuế khác. Tuy nhiên nếu đứng trên góc độ người lao động việc chọn cách trả lương Gross hay lương Net có lợi hơn thì không phải ai cũng biết.
Trong trường hợp các công ty làm đúng luật, trả lương và đóng đúng mức phí bảo hiểm và thuế TNCN… thì dù nhận lương gộp hay lương thực nhận bạn đều có mức quyền lợi được hưởng như nhau.
Trong trường hợp các công ty không làm đúng luật, trả lương thực nhận (Net) tuy nhiên lại khai báo với cơ quan BHXH, cơ quan thuế mức lương thấp hơn để giảm thuế phải đóng thì quyền lợi của bạn nhận được khi xảy ra các sự cố ngoài ý muốn sẽ bị giảm đi.
Như vậy, khi lựa chọn cách trả lương cho mình giữa lương Gross và lương Net bạn nên lựa chọn hình thức trả lương Gross để được đóng các khoản phí đúng với mức lương và nhận quyền lợi tương đương, đồng thời tránh được các vấn đề nhạy cảm giữa người lao động và nhà doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi nhận lương Gross bạn sẽ phải tự tính toán mức đóng BHXH, BHYT, BHTN và làm việc với cơ quan thuế điều này sẽ khiến nhiều người lao động e ngại hơn so với việc nhận lương net.
Người lao động khi xin việc cần phải lưu ý hình thức trả lương Gross hoặc lương Net của đơn vị tuyển dụng để có thể tính toán mức lương nhận về phù hợp cho mình. Nếu công ty đưa ra 2 mức lương khác nhau cho lương gộp Gross và lương thực nhận Net bạn đọc có thể tham khảo cách tính lương trên để có thể quy đổi lương Net sang Gross hoặc ngược lại để chủ động hơn trong việc lựa chọn mức lương mong muốn phù hợp.
