Có như vậy mới đảm bảo được quyền lợi chính đáng mình được nhận khi đi làm, tránh bị thiệt thòi. Check list ngay nhé!
Thời gian thử việc (Probation)
Tùy theo độ phức tạp công việc mà thời gian thử việc sẽ dao động khác nhau. Tối đa 2 tháng là thời gian thử việc đối với công việc yêu cầu trình độ chuyên môn từ Cao Đẳng trở lên. Theo đó, lương thử việc thấp nhất bằng 85% lương chính thức.
Chẳng hạn lương chính thức của bạn là 10 triệu đồng, thì lương thử việc ít nhất phải 8,5 triệu đồng. Nếu bạn đang thử việc với mức lương thấp hơn 8,5 triệu đồng, hãy trao đổi lại với công ty để được tăng lương, đòi quyền lợi chính đáng bạn nhé.
Hợp đồng lao động
Gồm 2 loại hợp đồng chính:
- Hợp đồng vô thời hạn (Indefinite term labour contracts – IDT).
- Hợp đồng có thời hạn (Definite term labour contracts – DT): Ký từ 3 tháng tới không quá 3 năm.
Theo đó, hợp đồng có thời hạn chỉ được gia hạn 1 lần bạn nhé. Nếu sau 2 lần ký mà bạn vẫn tiếp tục làm thì phải chuyển thành IDT. Vậy hợp đồng vô thời hạn có lợi ích gì hơn so với hợp đồng có thời hạn? Và Newbie nên chọn ký hợp đồng nào?
Với hợp đồng có thời hạn DT, khi hợp đồng hết hạn thì công ty có quyền không ký lại. Tuy nhiên, đối với hợp đồng vô thời hạn IDT, nếu bạn làm tốt công việc thì công ty sẽ không có căn cứ để sa thải bạn. Vậy nên công việc của bạn sẽ được đảm bảo vô thời hạn. Đến đây thì các bạn trẻ biết nên chọn ký hợp đồng nào rồi đúng không?
Thời gian làm việc (Working hour)
Thời gian làm việc tiêu chuẩn thông thường là 48 giờ một tuần, 8 giờ một ngày. Trường hợp bạn đang làm việc quá số giờ quy định trên, phải được công ty trả lương tăng ca theo quy định.
Chẳng hạn Sếp thường yêu cầu bạn ở lại tăng ca đến tối, hoặc đi làm vào ngày nghỉ cuối tuần… Nếu thời gian làm việc ngoài giờ này bạn không được tính lương, hãy yêu cầu công ty trả lương tăng ca theo quy định. Đừng nghĩ mình là Newbie cần làm nhiều để quen việc và học hỏi thêm kinh nghiệm, nên cứ mãi “tăng ca không lương” bạn nhé.
Phép năm (Annual leave)
Người lao động được hưởng ít nhất 12 ngày nghỉ phép năm trong một năm làm việc. Theo đó, ngày phép bạn nghỉ làm nhưng vẫn được công ty trả lương cho bạn. Bạn có thể để dành số ngày phép này để trong năm đó đi du lịch dài ngày một chuyến nhé.
Bảo hiểm xã hội (BHXH)
Hiện nay, có ba loại bảo hiểm bắt buộc công ty phải trả cho nhân viên.
- BHXH: Nhân viên đóng 8% lương, công ty đóng 18%.
- BHYT: Nhân viên đóng 1,5% lương, công ty đóng 3%.
- BHTN: Nhân viên đóng 1% lương, công ty đóng 1%.
Với các bạn trẻ Newbie thì có lẽ chưa hiểu rõ quyền lợi được nhận khi đóng ba loại bảo hiểm này. Cùng VietnamWorks tìm hiểu cụ thể hơn nhé!
BHXH sẽ chi trả hầu hết những trường hợp liên quan tới thai sản, bệnh đau… của bạn. Đặc biệt, sẽ trả lương hưu cho bạn khi về già hay chẳng may bạn qua đời đột ngột.
Bảo hiểm y tế (BHYT)
Có BHYT, bạn sẽ được chi trả chi phí khám chữa bệnh ở các tuyến y tế theo quy định. Nhiều người thường chủ quan ít khi đau bệnh nên không thấy tầm quan trọng của tấm thẻ nhỏ này. Nhưng rủi chẳng may bị bệnh với chi phí khám chữa bệnh lên tới trên chục triệu, thì lúc này BHYT “gánh” giúp bạn nhẹ bớt phần nào số tiền phải trả đấy.
Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)
Thất nghiệp là một tình trạng mà nhiều người phải đối mặt, và không chỉ riêng bạn. Nếu bạn vô tình trải qua tình trạng này, hãy sử dụng BHTN để giúp đảm bảo cuộc sống của bạn trong thời gian bạn mất việc làm.
Hiện nay, mức trợ cấp thất nghiệp hàng tháng sẽ được tính dựa trên 60% mức lương trung bình mà bạn đã đóng bảo hiểm thất nghiệp trong 6 tháng liền trước khi bạn mất việc.
Thời gian bạn có thể nhận BHTN phụ thuộc vào số tháng bạn đã đóng bảo hiểm thất nghiệp.
- Bạn đã đóng đủ 12 tháng đến tối đa 36 tháng, bạn sẽ được hưởng 03 tháng trợ cấp thất nghiệp.
- Sau đó, mỗi lần bạn đóng đủ thêm 12 tháng, bạn sẽ được hưởng thêm 01 tháng trợ cấp thất nghiệp, nhưng không vượt quá tối đa 12 tháng.
Tuy nhiên, để đủ điều kiện nhận BHTN, bạn cần đảm bảo rằng bạn đã đóng đủ BHTN trong khoảng thời gian từ 12 tháng trở lên trong vòng 24 tháng trước khi bạn kết thúc HĐLĐ. Đồng thời, bạn cũng cần gửi hồ sơ đăng ký nhận BHTN tại trung tâm BHTN trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ.
Công đoàn
Công đoàn là phí dùng để chi trả các hoạt động chung như sinh nhật, tiệc tùng… Khoản phí này thường đóng khoảng 1% mức lương thực lĩnh bạn nhé.
Lương Gross
Gross là lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động giữa nhân viên với công ty. Lương Gross chưa bao gồm những khoản trợ cấp khác như xăng xe, ăn trưa, điện thoại… bạn nhé.
Lương Net
Đây mới chính là lương thực mà bạn nhận. Lương Net = Lương Gross + Trợ cấp – (Bảo hiểm + Thuế PIT). Với những bạn Newbie thì thường không biết thuế PIT là gì. Thuế PIT hiểu đơn giản là thuế thu nhập cá nhân mà bạn phải đóng cho phúc lợi xã hội.
Trên đây là 10 Keyword về Luật mà các bạn trẻ mới đi làm phải tỏ tường nắm rõ. Chúc các bạn Newbie được công ty mình đảm bảo mọi quyền lợi chính đáng khi đi làm nhé.
Xem thêm: MBA, MSc hay MIB? Mới tốt nghiệp nên đi làm hay học tiếp MBA
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
