Đầu tư chứng khoán là gì? Rủi ro, nguyên tắc đầu tư chứng khoán cơ bản

Đầu tư chứng khoán là một công cụ mạnh mẽ để tăng vốn và đạt được mục tiêu tài chính của bạn. Tuy nhiên, để đạt được thành công, người đầu tư cần phải hiểu rõ về rủi ro và áp dụng các nguyên tắc cơ bản của đầu tư chứng khoán. Hãy cùng đi tìm hiểu ngay.

Đầu tư chứng khoán là gì?

Đầu tư chứng khoán là quá trình mà các nhà đầu tư gián tiếp đầu tư vào các doanh nghiệp đã niêm yết trên thị trường bằng cách mua cổ phiếu hoặc trái phiếu mà các doanh nghiệp này phát hành.

 Trong quá trình này, nhà đầu tư mua các chứng khoán được phát hành bởi các doanh nghiệp và đang lưu thông trên thị trường, với hy vọng thu được lợi nhuận trong tương lai.

Đặc điểm của đầu tư chứng khoán

Dưới đây là một số đặc điểm chính của đầu tư chứng khoán:

• Tính thanh khoản: Khả năng mua bán và giao dịch trên thị trường. Mỗi loại chứng khoán có mức độ thanh khoản và khả năng giao dịch khác nhau, với cổ phiếu thường được đánh giá cao nhất về tính thanh khoản.
• Tính rủi ro: Giá trị của chứng khoán phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chính trị, thị trường và lạm phát, nên đầu tư vào chứng khoán mang theo rủi ro.
• Tiềm năng sinh lời: Đầu tư chứng khoán với hy vọng thu lợi nhuận trong tương lai thông qua sự tăng giá của chứng khoán hoặc cổ tức. Các doanh nghiệp cổ phần phát hành cổ phiếu để huy động vốn dài hạn, giúp họ phát triển kinh doanh, bên cạnh việc sử dụng vốn vay từ ngân hàng.

Phân loại nhà đầu tư chứng khoán

Nhà đầu tư chứng khoán là những người cung cấp vốn cho thị trường, thúc đẩy tính thanh khoản và tạo sự sôi động trong các hoạt động giao dịch. Có nhiều cách phân loại nhà đầu tư vào chứng khoán dựa trên các yếu tố khác nhau.

Theo đối tượng

• Nhà đầu tư cá nhân: Đây là những cá nhân sử dụng tiền dư để đầu tư vào thị trường chứng khoán với mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận.
• Nhà đầu tư tổ chức: Đây là các tổ chức tài chính được hình thành từ nhiều nhà đầu tư cá nhân hợp tác, tạo ra một nguồn vốn lớn hơn và có khả năng tiếp cận các thị trường cao cấp hơn. Chúng thường được gọi là các quỹ đầu tư.

Theo tính chất hoạt động

• Nhà đầu tư chuyên nghiệp: Đây là những cá nhân hoặc tổ chức xem việc đầu tư chứng khoán là công việc chính và thường xuyên tham gia vào thị trường. Đây có thể là các doanh nghiệp, công ty tài chính hoặc tổ chức kinh doanh bảo hiểm.
• Nhà đầu tư nghiệp dư: Đây chủ yếu là những cá nhân không tham gia đầu tư chuyên nghiệp, thường chỉ mua bán đơn lẻ và không có kiến thức chuyên sâu về thị trường.

Rủi ro trong đầu tư chứng khoán

Đầu tư chứng khoán khác với việc gửi tiết kiệm ở điểm rằng nó mang lại rủi ro cao hơn. Trong khi gửi tiết kiệm, ngân hàng cam kết lãi suất, thì đầu tư vào chứng khoán không đảm bảo lợi nhuận và có thể gánh chịu rủi ro mất vốn. Do đó, kỹ năng quản lý rủi ro là rất quan trọng đối với nhà đầu tư và cũng là cách đầu tư vào chứng khoán an toàn.

Khi đầu tư vào chứng khoán, không chỉ quan trọng là tìm kiếm lợi nhuận mà còn là khả năng đối mặt với rủi ro. Việc đánh giá khả năng chịu rủi ro của mình là rất quan trọng và có thể dựa trên các yếu tố như:

• Tài chính cá nhân: Thu nhập, tiết kiệm, nợ nần và tài sản khác.
• Hiểu biết về kinh tế và xã hội: Việc mở rộng kiến thức giúp người đầu tư đưa ra các quyết định thông minh và suy đoán được diễn biến thị trường.
• Tâm lý trước rủi ro: Khả năng duy trì tâm lý và mục tiêu đầu tư trong bối cảnh thị trường biến động.
• Các yếu tố khác: Như chi phí lớn, áp lực từ gia đình hoặc bạn bè, và nhiều yếu tố khác.

Các loại đầu tư chứng khoán phổ biến

Dưới đây là các loại hình đầu tư chứng khoán phổ biến mà người mới bắt đầu thường quan tâm:

Đầu tư cổ phiếu

Đầu tư cổ phiếu là hoạt động mua bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Mục tiêu thường là mua vào với giá thấp và bán ra khi giá tăng lên. Cổ phiếu thường được mua theo lô với mức giá từ 1-2 triệu đồng trở lên. Tuy nhiên, việc đầu tư vào cổ phiếu có mức độ rủi ro cao, do lợi nhuận phụ thuộc vào nhiều yếu tố và dự đoán trước được khó khăn. Lợi nhuận thường đến từ việc mua vào giá thấp và bán ra giá cao.

Ngoài ra, nhà đầu tư chứng khoán có thể nhận được cổ tức từ công ty, nhưng việc này phụ thuộc vào quyết định của công ty và có thể được trả dưới dạng tiền mặt hoặc cổ phiếu.

Đầu tư cổ phiếu

Đầu tư quỹ mở

Quỹ mở tập trung vào việc đầu tư vào nhiều cổ phiếu từ các công ty có tính chất tương tự, chẳng hạn trong cùng một ngành, quy mô hoặc thị trường. Các đơn vị quỹ của nó được giao dịch như cổ phiếu. Việc đầu tư vào quỹ mở giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư từ ban đầu và giảm thiểu rủi ro do sự đa dạng của các khoản đầu tư chứng khoán. Việc lựa chọn quỹ mở thường dễ dàng hơn so với việc chọn lựa cổ phiếu riêng lẻ.

Đầu tư trái phiếu

Trái phiếu là khoản vay bạn cấp cho một công ty để họ sử dụng vào hoạt động kinh doanh. Công ty sẽ trả lại lãi và vốn ban đầu cho bạn theo khoản thời gian và lãi suất nhất định. Mặc dù lợi nhuận từ trái phiếu thường không cao bằng lãi suất tiết kiệm ngân hàng, nhưng nó mang lại thu nhập thụ động mà không gây ra nhiều biến động như đầu tư vào cổ phiếu.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng đầu tư vào trái phiếu không hoàn toàn không rủi ro, vì nếu công ty mà bạn cho vay gặp khó khăn tài chính, khả năng trả nợ sẽ bị ảnh hưởng.

Vì sao nên đầu tư chứng khoán?

Đầu tư chứng khoán có nhiều lợi ích và là một phần quan trọng của việc quản lý tài sản và tăng trưởng tài sản cá nhân hoặc tổ chức. Dưới đây là một số lý do tại sao nên đầu tư vào chứng khoán:

Gây dựng quỹ tích lũy lâu dài

Việc đầu tư chứng khoán có thể được xem như một cách để tích lũy tài chính trong thời gian dài. Mặc dù thị trường chứng khoán ở Việt Nam còn trẻ so với các nước phát triển, nhưng nó đã có một nền tảng nhất định và dần trở nên ổn định hơn. Đầu tư vào chứng khoán giúp bạn tạo ra một quỹ tiền dài hạn, và với thời gian, lãi kép có thể xảy ra, tạo ra hiệu ứng gia tăng lợi nhuận qua thời gian.

Đa dạng hóa nguồn thu nhập thụ động

Các sản phẩm như trái phiếu hoặc quỹ mở cung cấp một phần thu nhập thụ động cho nhà đầu tư. Điều này không đòi hỏi bạn phải có số tiền lớn; thậm chí, chỉ với một số tiền nhỏ, bạn cũng có thể đầu tư vào các quỹ mở của các công ty uy tín. Chứng khoán là lựa chọn tài chính phù hợp cho những người có thu nhập ổn định nhưng không đủ tiền để đầu tư vào bất động sản.

Học đầu tư chứng khoán

Nâng cao khả năng đánh giá tài chính, tâm lý trước rủi ro

Việc học hỏi về đầu tư chứng khoán giúp bạn nâng cao khả năng đánh giá tài chính cá nhân và tâm lý trước rủi ro. Bạn sẽ hiểu được mức độ chịu rủi ro của mình và có thể điều chỉnh phân bổ tài sản để tránh những rủi ro không mong muốn. Các bài học từ việc đầu tư có thể được áp dụng vào quản lý tài chính cá nhân một cách hiệu quả.

Có thêm kiến thức về tài chính kinh tế

Đầu tư chứng khoán đòi hỏi bạn hiểu biết về tài chính và kinh tế, cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường. Việc này giúp bạn tiếp tục học hỏi và cập nhật thông tin về các vấn đề tài chính kinh tế, từ đó làm giàu kiến thức và trải nghiệm để áp dụng vào quyết định đầu tư và cuộc sống hàng ngày.

Nguyên tắc cần nắm khi đầu tư chứng khoán

Có một số nguyên tắc quan trọng mà nhà đầu tư cần nắm khi tham gia đầu tư chứng khoán:

• Hiểu biết trước khi đầu tư: Trước khi đầu tư vào bất kỳ cổ phiếu, trái phiếu hoặc sản phẩm tài chính nào, bạn cần hiểu rõ về công ty phát hành, hoạt động kinh doanh của họ, và triển vọng tương lai của ngành công nghiệp mà họ hoạt động.
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Đừng đặt tất cả trứng vào một giỏ. Phân bổ vốn của bạn vào nhiều loại tài sản khác nhau, bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư, và các tài sản khác, nhằm giảm thiểu rủi ro.
• Xác định mục tiêu đầu tư: Bạn cần rõ ràng về mục tiêu đầu tư của mình là gì. Đó có thể là tăng giá trị tài sản, tạo nguồn thu nhập thụ động, hay tiết kiệm cho mục đích cụ thể như hưu trí hay mua nhà.
• Theo dõi và đánh giá định kỳ: Liên tục theo dõi và đánh giá lại danh mục đầu tư của bạn. Điều chỉnh chiến lược đầu tư khi cần thiết để phản ánh thay đổi trong thị trường và mục tiêu cá nhân.
• Kiểm soát rủi ro: Đánh giá rủi ro của mỗi khoản đầu tư và xác định khả năng chịu đựng rủi ro của bạn. Sử dụng các công cụ như lệnh stop-loss để giảm thiểu tổn thất trong trường hợp thị trường diễn biến không như dự kiến.
• Tâm lý ổn định: Tránh đưa ra quyết định đầu tư dựa trên cảm xúc hoặc thông tin từ đám đông. Hãy giữ tâm lý lạnh lùng và dựa vào nghiên cứu và phân tích đối với mỗi quyết định đầu tư.
• Tiếp tục học hỏi: Thị trường chứng khoán luôn thay đổi và phức tạp. Hãy luôn học đầu tư chứng khoán bằng việc cập nhật kiến thức và kỹ năng của bạn thông qua việc đọc sách, theo dõi tin tức thị trường và tìm hiểu từ các chuyên gia đầu tư.

Nguyên tắc đầu tư chứng khoán

Người mới đầu tư chứng khoán phải chuẩn bị gì?

Cách đầu tư vào chứng khoán hiệu quả là gì? Nên đầu tư chứng khoán bắt đầu từ đâu? Những người mới bắt đầu đầu tư vào chứng khoán cần chuẩn bị và làm theo hướng dẫn đầu tư vào chứng khoán để có thể tham gia thị trường một cách hiệu quả:

Kiến thức thị trường chứng khoán

Cách đầu tư chứng khoán cho người mới bắt đầu chính là kiến thức. Hiểu biết về cách thức hoạt động của thị trường chứng khoán là cực kỳ quan trọng. Điều này bao gồm hiểu biết về các nguyên tắc cơ bản, ngày giao dịch, ngày thanh toán, các loại cổ phiếu và chỉ số thị trường. Các khái niệm như vốn hóa cổ phiếu và các loại cổ phiếu như Blue chip, Midcap, Penny cũng nên được nắm vững.

Kỹ năng đầu tư chứng khoán

Các kỹ năng trong bước đầu đầu tư vào chứng khoán rất cần thiết. Thị trường chứng khoán thường biến động và đòi hỏi nhà đầu tư có kỹ năng để đưa ra các quyết định đầu tư thông minh. Các kỹ năng này bao gồm khả năng phân tích thị trường, định giá cổ phiếu, nhận biết cơ hội đầu tư và kiểm soát rủi ro. Rèn luyện kỹ năng này đòi hỏi sự học hỏi liên tục và thực hành đều đặn.

Vốn tham gia

Hiện nay, nhà đầu tư có thể tự do chọn lượng cổ phiếu mà họ muốn mua thông qua các ứng dụng giao dịch chứng khoán. Bạn có thể mua lô lẻ (từ 1-99 cổ phiếu) nếu chỉ muốn trải nghiệm thị trường hoặc nếu tài chính chưa vững vàng. Ngược lại, nếu bạn có nguồn tiền dồi dào, bạn có thể mua lô chẵn (bội số của 100 như 100, 200, 500 cổ phiếu). Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mua cổ phiếu lô lẻ có thể khó hơn so với lô chẵn do không có nhiều người sở hữu cổ phiếu lô lẻ để bán ra.

Thời gian tìm hiểu đầu tư chứng khoán

Để nắm bắt được thị trường và nhận biết được quy luật, người đầu tư cần ít nhất một năm để học và tham gia đầu tư vào chứng khoán. Họ có thể lựa chọn giữa các hình thức đầu tư vào chứng khoán dài hạn hay ngắn hạn tùy thuộc vào mục tiêu đầu tư và cơ địa tài chính của mình.

Thời gian tìm hiểu đầu tư chứng khoán

Công cụ hỗ trợ

Để tham gia thị trường chứng khoán và đầu tư một cách hiệu quả, không chỉ cần vốn và kiến thức mà còn cần có các công cụ hỗ trợ. Nhà đầu tư cần có điện thoại hoặc máy tính kết nối internet để cập nhật thông tin và biến động giá, thị trường. Họ cũng cần sử dụng các công cụ phân tích tài chính để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp và kịp thời.

Có nên đầu tư chứng khoán thời điểm này?

Hiện tại, việc đầu tư chứng khoán hay bất kỳ loại đầu tư nào đều mang theo một số yếu tố cần xem xét kỹ lưỡng. Dưới đây là một số điểm cần xem xét khi quyết định có nên đầu tư chứng khoán thời điểm này hay không:

• Tình hình thị trường: Cần xem xét biến động của thị trường chứng khoán gần đây và các yếu tố ảnh hưởng đến nó như tình hình kinh tế, chính trị và tình hình tài chính toàn cầu.
• Mục tiêu đầu tư: Phải rõ ràng về mục tiêu đầu tư của bạn là gì. Bạn đang tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn hay dài hạn? Mức độ rủi ro bạn có thể chấp nhận là bao nhiêu?
• Kiến thức và kinh nghiệm: Đầu tư vào chứng khoán đòi hỏi kiến thức và kinh nghiệm. Nếu bạn là một nhà đầu tư mới, bạn cần tự đánh giá khả năng và sự tự tin của mình trong việc đối phó với rủi ro.
• Tài chính: Cần đảm bảo rằng bạn có khả năng tài chính để đầu tư mà không gây áp lực tài chính đáng kể. Bạn cũng nên có một kế hoạch dự phòng cho trường hợp xấu nhất.
• Tư vấn chuyên gia: Nếu bạn không có đủ kiến thức hoặc tự tin, hãy xem xét việc tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia hoặc chuyên viên tài chính để có góc nhìn chuyên môn.

Việc quyết định có nên đầu tư chứng vào khoán thời điểm này phụ thuộc vào tình hình cá nhân và điều kiện thị trường cụ thể. Hãy đảm bảo bạn đã nắm rõ mọi thông tin cần thiết và đã đánh giá kỹ lưỡng trước khi ra quyết định.

Hi vọng những thông tin được chia sẻ ở đây sẽ giúp những người mới bắt đầu làm quen với đầu tư chứng khoán một cách đơn giản và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn thành công trong hành trình đầu tư và thu hoạch được những lợi nhuận từ kênh đầu tư hấp dẫn này!

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam