Trong quy trình tính toán bảo hiểm xã hội, người lao động sẽ nhân số tiền cần đóng bảo hiểm một lần với một hệ số được gọi là “hệ số trượt giá”. Hệ số này được cập nhật hàng năm để phản ánh sự biến động của giá trị tiền tệ tại thời điểm hiện tại. Để hiểu rõ hơn về hệ số trượt giá là gì và xem bảng hệ số trượt giá BHXH mới nhất, mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây.
Hệ số trượt giá là gì?
Hệ số trượt giá là gì? Hệ số trượt giá là chỉ số được quy định hàng năm bởi Nhà nước và Chính phủ, nhằm đảm bảo sự cân bằng về giá trị của tiền tệ so với các thời điểm trước.
Hệ số trượt giá hiện được áp dụng trong nhiều lĩnh vực như bảo hiểm xã hội, hợp đồng lao động, và tiền lương. Nó được tính dựa trên chỉ số giá tiêu dùng bình quân hàng năm được công bố bởi Tổng cục Thống kê.
Hệ số trượt giá là chỉ số được quy định hàng năm bởi Nhà nước và Chính phủ
Tầm quan trọng của hệ số trượt giá là gì?
Hệ số này đóng vai trò quan trọng trong việc bù đắp sự mất giá của đồng tiền, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm xã hội, người lao động, và các bên trong hợp đồng.
Mỗi năm, có một bảng hệ số trượt giá khác nhau. Đối với người tham gia bảo hiểm xã hội, hệ số này được tính vào số tiền khi họ rút BHXH một lần. Tuy nhiên, nếu người lao động rút BHXH vào đầu năm mà chưa có bảng hệ số trượt giá của năm đó, cơ quan BHXH sẽ không cộng tiền trượt giá vào lúc đó. Thay vào đó, họ sẽ chi trả sau cho người lao động. Năm 2024, tiền hệ số trượt giá sẽ được trả bù cho người rút BHXH một lần từ ngày 15/2/2024.
Từ ngày 01/1/2024, áp dụng bảng hệ số trượt giá mới theo Thông tư số 20/2023/TT-BLĐTBXH ban hành ngày 29/12/2023, do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành. Thông tư này quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH có hiệu lực từ ngày 01/1/2024.
Xác định hệ số trượt giá BHXH
Trong BHXH, cách xác định hệ số trượt giá là gì? Hệ số trượt giá trong Bảo hiểm xã hội (BHXH) là thuật ngữ thay thế cho việc điều chỉnh mức lương và thu nhập đã đóng BHXH. Hệ số này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của giá trị tiền tệ so với quá khứ, nhằm bảo vệ quyền lợi của người tham gia BHXH.
Xác định hệ số trượt giá BHXH
Theo quy định của Điều 10 trong Nghị định 115/2015/NĐ-CP và Điều 4 trong Nghị định 134/2015/NĐ-CP, việc tính toán hệ số trượt giá trong BHXH được thực hiện dựa trên chỉ số giá tiêu dùng trung bình hàng năm, và được xác định như sau:
Mức điều chỉnh lương đã đóng BHXH của năm t = (Chỉ số giá tiêu dùng trung bình năm liền kề trước năm t của người lao động hưởng BHXH tính theo cơ sở so sánh với năm 1994, chia cho chỉ số giá tiêu dùng trung bình của năm t tính theo cùng cơ sở) * 100%
Trong đó:
- t là bất kỳ năm nào trong quá trình điều chỉnh;
- Mức điều chỉnh lương đã đóng BHXH của năm t được làm tròn đến hai chữ số thập phân và không thấp hơn 1.
- Mức điều chỉnh thu nhập đã đóng BHXH:
Mức điều chỉnh thu nhập trượt giá là gì?
Mức điều chỉnh thu nhập hàng tháng đã đóng BHXH được tính dựa trên chỉ số giá tiêu dùng trung bình hàng năm do Tổng cục Thống kê công bố, theo công thức sau:
Mức điều chỉnh thu nhập hàng tháng đã đóng BHXH của năm t = (Chỉ số giá tiêu dùng trung bình của năm liền kề trước năm t của người tham gia BHXH tự nguyện tính theo cơ sở so sánh với năm 2008, chia cho chỉ số giá tiêu dùng trung bình của năm t tính theo cùng cơ sở) * 100%
Trong đó:
- t là bất kỳ năm nào trong quá trình điều chỉnh;
- Mức điều chỉnh thu nhập hàng tháng đã đóng BHXH của năm t được làm tròn đến hai chữ số thập phân và không thấp hơn 1.
Hệ số trượt giá BHXH mới nhất hiện nay
Trong hệ thống BHXH, hiện tại hệ số trượt giá là gì? Hệ số trượt giá BHXH mới nhất hiện nay như sau:
Bảng hệ số trượt giá tính tiền lương tháng đóng BHXH
Sau khi đã biết rõ hệ số trượt giá là gì cũng như cách xác định, chúng ta cùng xem bảng hệ số trượt giá tính tiền lương tháng đóng BHXH. Theo Điều 2 Khoản 1 của Thông tư số 20/2023/TT-BLĐTBXH, việc điều chỉnh mức tiền lương tháng đã đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH) cho năm tương ứng được thực hiện dựa trên bảng hệ số trượt giá hàng năm, như sau:
| Năm | Mức điều chỉnh | Năm | Mức điều chỉnh |
| Trước 1995 | 5.43 | 1995 | 4.61 |
| 1996 | 4.36 | 1997 | 4.22 |
| 1998 | 3.92 | 1999 | 3.75 |
| 2000 | 3.82 | 2001 | 3.83 |
| 2002 | 3.68 | 2003 | 3.57 |
| 2004 | 3.31 | 2005 | 3.06 |
| 2006 | 2.85 | 2007 | 2.63 |
| 2008 | 2.14 | 2009 | 2.0 |
| 2010 | 1.83 | 2011 | 1.54 |
| 2012 | 1.41 | 2013 | 1.33 |
| 2014 | 1.27 | 2015 | 1.27 |
| 2016 | 1.23 | 2017 | 1.19 |
| 2018 | 1.15 | 2019 | 1.12 |
| 2020 | 1.08 | 2021 | 1.07 |
| 2022 | 1.03 | 2023 | 1.00 |
| 2024 | 1.00 | 2025 | – |
Các đối tượng điều chỉnh tiền lương đã đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH) theo quy định của các Khoản 1 và 2 trong Điều 10 của Nghị định số 115/2015/NĐ-CP, bao gồm:
- Người lao động (NLĐ) thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định và bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/1/2016 trở đi, hưởng BHXH 1 lần hoặc thân nhân nhận trợ cấp tuất 1 lần trong năm 2024.
- NLĐ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, bao gồm cả những người hưởng lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, BHXH 1 lần hoặc thân nhân nhận trợ cấp tuất 1 lần trong năm 2024.
- Đối tượng điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH theo quy định tại Khoản 2 của Điều 4 trong Nghị định số 134/2015/NĐ-CP, đó là những người tham gia BHXH tự nguyện, bao gồm cả những người hưởng lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, BHXH 1 lần hoặc thân nhân nhận trợ cấp tuất một lần trong năm 2024.
Bảng hệ số trượt giá tính mức thu nhập hàng tháng đã đóng BHXH
Tiền trượt giá là gì? Mức điều chỉnh thu nhập hàng tháng đã đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH) của mỗi năm được xác định dựa trên bảng hệ số trượt giá sau đây:
| Năm | Mức điều chỉnh | Năm | Mức điều chỉnh |
| 2008 | 2.14 | 2009 | 2.00 |
| 2010 | 1.83 | 2011 | 1.54 |
| 2012 | 1.41 | 2013 | 1.33 |
| 2014 | 1.27 | 2015 | 1.27 |
| 2016 | 1.23 | 2017 | 1.19 |
| 2018 | 1.15 | 2019 | 1.12 |
| 2020 | 1.08 | 2021 | 1.07 |
| 2022 | 1.03 | 2023 | 1.00 |
| 2024 | 1.00 | 2025 | – |
Đối tượng áp dụng hệ số trượt giá là gì?
Đối tượng được áp dụng bảng hệ số trượt giá khi tính toán mức thu nhập tháng đã đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH), theo quy định tại Khoản 2 Điều 3 của Thông tư 20/2023/TT-BLĐTBXH, bao gồm những người lao động có thời gian đóng BHXH bắt buộc và cũng có thời gian đóng BHXH tự nguyện.
Cụ thể, thu nhập tháng đã đóng BHXH tự nguyện sẽ được điều chỉnh theo công thức (khoản 1 điều 3) như sau:
Thu nhập tháng đã đóng BHXH tự nguyện sau điều chỉnh của mỗi năm = Tổng thu nhập tháng đã đóng BHXH của mỗi năm x Mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH của năm tương ứng.
Tiền lương tháng đã đóng BHXH bắt buộc sẽ được điều chỉnh theo các quy định tại Điều 10 của Nghị định số 115/2015/NĐ-CP, sử dụng công thức sau:
Tiền lương tháng đã đóng BHXH sau điều chỉnh của mỗi năm = Tổng tiền lương tháng đã đóng BHXH của mỗi năm x Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của năm tương ứng.
Mức bình quân của tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH sẽ được sử dụng làm cơ sở để tính toán các chế độ trợ cấp BHXH, bao gồm lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, BHXH 1 lần và trợ cấp tuất một lần, theo quy định tại Khoản 4 Điều 11 của Nghị định số 115/2015/NĐ-CP và Khoản 4 Điều 5 của Nghị định số 134/2015/NĐ-CP.
Đối tượng áp dụng hệ số trượt giá
Khi nào người lao động được nhận tiền trượt giá BHXH?
Điều kiện người lao động nhận tiền trượt giá là gì? Hiện tại, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và các văn bản liên quan chưa cung cấp hướng dẫn rõ ràng về thời điểm cụ thể để nhận tiền trượt giá.
Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 19 của Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, số tiền trượt giá sẽ được tính vào số tiền bảo hiểm xã hội một lần.
Dựa trên Điều 10 của Nghị định 115/2015/NĐ-CP và Điều 4 của Nghị định 134/2015/NĐ-CP, hàng năm, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội sẽ công bố một mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH mới, được tính dựa trên chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm.
Do đó, tiền trượt giá sẽ được tính vào số tiền bảo hiểm xã hội một lần. Tùy thuộc vào thời điểm làm thủ tục lãnh bảo hiểm xã hội một lần, thời điểm nhận tiền trượt giá sẽ khác nhau như sau:
- Trường hợp rút bảo hiểm xã hội vào đầu năm khi chưa có thông báo về hệ số trượt giá: Tiền trượt giá sẽ được nhận bù sau khi cơ quan bảo hiểm xã hội nhận được hướng dẫn áp dụng hệ số trượt giá.
- Trường hợp hệ số trượt giá đã được công bố: Tiền trượt giá sẽ được nhận cùng với số tiền bảo hiểm xã hội một lần.
Trên đây là các thông tin mới nhất về khái niệm hệ số trượt giá là gì, bảng hệ số trượt giá áp dụng cho việc tính toán bảo hiểm xã hội một lần trong năm 2024. Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin này sẽ mang lại giá trị và hữu ích cho bạn.
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
