Đối với người lao động, điều trông đợi vào cuối tháng chính là tiền lương. Bởi lẽ, trong nhiều cuộc phỏng vấn tuyển dụng, đây đôi khi là yếu tố cuối cùng sẽ quyết định dẫn đến kết quả của cuộc thương lượng có thành công hay không. Và có lẽ không phải ai cũng hiểu rõ về các loại lương. Khái niệm lương gross không mấy xa lạ nhưng không phải người lao động nào cũng biết về cách nhận lương gross có lợi gì? Vậy lương gross là gì và cách tính lương gross như thế nào? Chúng ta hãy bắt đầu đi sâu vào tìm hiểu nhé!
1. Lương gross là gì?
Bạn đã bao giờ tự hỏi về khái niệm “lương gross” trong tiền lương? Trong thế giới công việc ngày nay, lương gross đóng vai trò quan trọng trong việc xác định số tiền mà bạn sẽ nhận được hàng tháng. Nhưng bạn có thực sự hiểu rõ về nó?
Lương gross là gì, nó có đơn giản như ai đã từng biết về nó. Lương gross (lương gộp) là tổng thu nhập mà người lao động nhận được gồm: mức lương cơ bản, phụ cấp, trợ cấp, hoa hồng, các loại bảo hiểm,… Nói đơn giản hơn thì đây là mức thù lao xứng đáng dành cho công việc mà bạn đã đóng góp cho công ty. Khi công ty trả bạn lương gross thì bạn phải tự chủ động trừ đi các khoản phí bảo hiểm, thuế,… (theo quy định quyết định 595/QĐ-BHXH, người lao động phải đóng 8% vào quỹ hưu trí và tử tuất; 1% vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp và 1,5% vào quỹ bảo hiểm y tế)
Tuy nhiên, lương gross không phải là số tiền thực sự mà bạn nhận được vào tay. Sau khi các khoản khấu trừ đã được áp dụng, bạn sẽ nhận được số tiền còn lại, gọi là lương net. Đây là số tiền thực tế và sẽ được chuyển vào tài khoản ngân hàng của bạn.
Điều quan trọng là hiểu rõ sự khác biệt giữa lương gross và lương net để có cái nhìn đúng đắn về thu nhập của mình. Lương gross thể hiện giá trị tài chính của bạn trước khi các khoản khấu trừ được áp dụng, trong khi lương net là số tiền thực sự mà bạn nhận được sau khi các khoản khấu trừ đã được tính toán.
2. Phân biệt lương Gross và lương Net
Khi nói về thu nhập, phân biệt giữa lương gross và lương net là điều quan trọng để bạn có cái nhìn tổng quan về mức lương thực tế mà bạn nhận được sau khi áp dụng các khoản khấu trừ. Dưới đây là một mô tả chi tiết hơn về sự khác biệt giữa hai khái niệm này:
Lương gross: Là tổng số tiền mà bạn được hứa hẹn nhận từ nhà tuyển dụng hoặc công ty trước khi áp dụng bất kỳ khoản khấu trừ nào. Đây là số tiền mà bạn thể hiện trên hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận làm việc. Lương gross không bao gồm bất kỳ khoản khấu trừ nào như thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, các khoản đóng góp vào quỹ hưu trí, hay các khoản khấu trừ khác.
Phân biệt giữa lương Gross và lương Net
Lương net: Còn được gọi là lương thực nhận, là số tiền thực tế mà bạn nhận được sau khi các khoản khấu trừ đã được áp dụng vào lương gross. Các khoản khấu trừ bao gồm thuế thu nhập cá nhân, các khoản đóng góp vào bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và các khoản trích khác theo quy định của pháp luật. Lương net là số tiền bạn thực sự có trong tay và có thể sử dụng cho các nhu cầu cá nhân và chi tiêu hàng ngày.
Sự khác biệt giữa lương gross và lương net có thể đáng kể. Lương gross thường là mức lương được công bố công khai và thường cao hơn so với lương net. Tuy nhiên, sau khi trừ đi các khoản khấu trừ, lương net là số tiền thực tế mà bạn nhận được và có thể sử dụng. Đây là số tiền bạn sẽ nhìn thấy trong tài khoản ngân hàng của mình sau khi công ty đã chuyển khoản lương cho bạn.
Việc phân biệt rõ ràng giữa lương gross và lương net là rất quan trọng trong quản lý tài chính cá nhân. Bằng cách hiểu rõ về số tiền thực tế mà bạn nhận được, bạn có thể tính toán chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư một cách hiệu quả. Ngoài ra, việc hiểu rõ về các khoản khấu trừ cũng giúp bạn định hình kế hoạch tài chính cá nhân và đảm bảo sự ổn định tài chính trong cuộc sống hàng ngày.
3. Hướng dẫn tính lương thực nhận từ lương Gross
3.1 Lương Gross đóng bảo hiểm bao nhiêu?
Theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, mỗi tháng, người lao động sẽ phải trích một phần tiền lương để đóng vào quỹ BHXH, BHYT, BHTN. Tổng số tiền này bằng 10,5% tiền lương được ghi nhận trong hợp đồng lao động.
Cụ thể: 8% của tiền lương được đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Điều này áp dụng cho người lao động làm việc theo hợp đồng có thời hạn từ 1 tháng trở lên.
1,5% của tiền lương được đóng vào quỹ BHYT. Điều này áp dụng cho người lao động làm việc theo hợp đồng có thời hạn từ 3 tháng trở lên.
1% còn lại của tiền lương được đóng vào quỹ BHTN. Điều này áp dụng cho người lao động làm việc theo hợp đồng có thời hạn từ 3 tháng trở lên.
Để tính toán đơn giản, bạn có thể sử dụng công thức sau: Tiền đóng bảo hiểm (BHXH, BHYT, BHTN) = 10,5% x Lương gross.
Ví dụ, nếu chị B nhận lương gross là 10 triệu đồng/tháng, chị B sẽ phải trích đóng bảo hiểm bắt buộc với số tiền là 10,5% x 10 triệu đồng/tháng = 1,05 triệu đồng/tháng.
3.2 Cách tính thuế thu nhập cá nhân dựa trên lương Gross
Theo khoản 2 Điều 3 Luật Thuế thu nhập cá nhân, tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tương đương được xem là thu nhập chịu thuế TNCN của người lao động. Tuy nhiên, không phải tất cả người lao động đều phải chịu thuế TNCN, mà chỉ những người có thu nhập cao mới phải chịu trách nhiệm đóng thuế. Hiện nay, công thức tính thuế TNCN được xác định như sau:
Tiền thuế TNCN:
| Thuế TNCN = | (Tổng thu nhập – | Các khoản được miễn | – | Khoản giảm trừ) | x Thuế suất |
Trong đó:
- Ngoài các khoản thu nhập chịu thuế TNCN, còn có một số khoản được miễn thuế. Đây có thể là tiền bồi thường tai nạn lao động, phần tiền lương làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn tiền lương làm việc ban ngày, tiền lương hưu, và nhiều khoản khác.
- Để giảm tổng thuế phải trả, có các khoản giảm trừ áp dụng. Giảm trừ gia cảnh cho bản thân người lao động là 11 triệu đồng/tháng và đối với người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, còn có thể giảm trừ các khoản đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện, đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học và nhiều khoản khác để giảm thuế.
Thuế suất áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từng phần:
| Bậc | Thu nhập tính thuế/tháng
(triệu đồng) |
Thuế suất |
| 1 | Đến 05 | 5 % |
| 2 | Trên 05 đến 10 | 10 % |
| 3 | Trên 10 đến 18 | 15 % |
| 4 | Trên 18 đến 32 | 20 % |
| 5 | Trên 32 đến 52 | 25 % |
| 6 | Trên 52 đến 80 | 30 % |
| 7 | Trên 80 | 35 % |
3.3 Cách tính lương Net thực nhận từ lương Gross
Cách tính lương Net thực nhận từ lương Gross là một quy trình quan trọng để người lao động hiểu rõ về số tiền thực sự mình sẽ nhận sau khi đã trừ đi các khoản đóng bảo hiểm và thuế. Hãy cùng tìm hiểu qua ví dụ sau đây để có cái nhìn rõ hơn về quy trình tính toán này.
Giả sử bạn đảm nhận vị trí trưởng phòng kinh doanh với mức lương Gross là 30 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, mức lương cao nhất để áp dụng đóng BHYT và BHXH là 26 triệu đồng/tháng, vì vậy bạn chỉ cần đóng bảo hiểm ở mức 26 triệu.
Đầu tiên, ta tính số tiền đóng bảo hiểm:
- Đóng bảo hiểm xã hội (BHXH): 26 triệu x 8% = 2,080 triệu đồng (1)
- Đóng bảo hiểm y tế (BHYT): 26 triệu x 1,5% = 390,000 đồng (2)
- Đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN): 30 triệu x 1% = 300,000 đồng (3)
Lương còn lại sau khi đóng bảo hiểm là: 30 triệu – (2,080 triệu + 390,000 + 300,000) = 27,230 triệu đồng.
Tiếp theo, ta xem xét các khoản giảm trừ:
- Giảm trừ gia cảnh cá nhân: 9 triệu đồng/tháng
- Không có thông tin về các khoản đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện, đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học khác trong ví dụ trên.
Số tiền lương Net thực nhận cuối cùng là: 27,230 triệu – 9 triệu = 18,230 triệu đồng. Đây sẽ là con số mà bạn sẽ áp dụng để tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Mức thuế TNCN sẽ được tính dựa trên 4 bậc thuế khác nhau, tùy thuộc vào mức thu nhập tính thuế:
- Bậc 1: Thu nhập tính thuế (<= 5 triệu) x thuế suất 5% = 250,000 đồng (4)
- Bậc 2: Thu nhập tính thuế (> 5 triệu đến 10 triệu) x thuế suất 10% = (10 triệu – 5 triệu) x 10% = 500,000 đồng (5)
- Bậc 3: Thu nhập tính thuế (> 10 triệu đến 18 triệu) x thuế suất 15% = (18 triệu – 10 triệu) x 15% = 1,200,000 đồng (6)
- Bậc 4: Thu nhập tính thuế (> 18 triệu đến 32 triệu) x thuế suất 20% = (18,230 triệu – 18 triệu) x 20% = 46,000 đồng (7)
Như vậy, tổng số tiền bạn phải đóng cho các khoản đóng bảo hiểm và thuế TNCN là: (1) + (2) + (3) + (4) + (5) + (6) + (7) = 5,180 triệu đồng.
Số tiền lương Net cuối cùng mà bạn sẽ nhận được là: 30 triệu – 5,180 triệu = 25,234 triệu đồng.
4. Nên nhận lương Gross hay lương Net?
Khi làm việc và thương lượng về mức lương, một trong những câu hỏi phổ biến mà người lao động thường đặt ra là liệu nên nhận lương Gross hay lương Net. Điều này đòi hỏi sự hiểu biết về cách tính lương và các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập cuối cùng của bạn.
Nhận lương Gross có ý nghĩa là bạn sẽ nhận được mức lương được đề cập trong hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận, trước khi trừ đi các khoản đóng bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân. Điều này đồng nghĩa với việc bạn sẽ chịu trách nhiệm tự mình đóng các khoản này và được hưởng mức lương cao hơn trên giấy tờ.
Nên nhận lương Gross hay lương Net?
Tuy nhiên, nhận lương Gross cũng đồng nghĩa với việc bạn phải tự chịu trách nhiệm đóng các khoản bảo hiểm và thuế, điều này có thể giảm đi số tiền thực sự bạn nhận được. Nếu bạn không có hiểu biết và kỹ năng trong việc tính toán và quản lý tài chính cá nhân, việc đóng các khoản này có thể trở thành một thách thức.
Trong khi đó, nhận lương Net có ý nghĩa là bạn sẽ nhận được số tiền đã trừ đi các khoản đóng bảo hiểm và thuế. Mức lương này là số tiền thực tế bạn có trong tay và không cần phải lo lắng về việc tính toán và đóng các khoản phí khác.
Lựa chọn giữa lương Gross và lương Net phụ thuộc vào tình hình tài chính cá nhân, sự hiểu biết và kỹ năng quản lý tài chính của mỗi người. Nếu bạn tự tin và có khả năng quản lý tài chính cá nhân tốt, nhận lương Gross có thể giúp bạn tận hưởng mức lương cao hơn. Tuy nhiên, nếu bạn muốn đơn giản hóa việc quản lý tài chính và không muốn phải lo lắng về việc tính toán và đóng các khoản phí, nhận lương Net là một lựa chọn an toàn hơn.
5. Nhận lương Gross cần chú ý những gì?
Khi quyết định nhận lương Gross, có một số yếu tố quan trọng mà bạn cần chú ý để đảm bảo quản lý tài chính cá nhân hiệu quả và tránh các rủi ro không mong muốn. Dưới đây là những điều cần lưu ý khi nhận lương Gross:
- Tính toán và quản lý tài chính: Nhận lương Gross đòi hỏi bạn có khả năng tính toán và quản lý tài chính cá nhân một cách tỉ mỉ. Bạn cần nắm rõ các khoản đóng bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân để có được số tiền thực sự bạn sẽ nhận được. Đảm bảo bạn có kế hoạch tài chính phù hợp để đáp ứng các khoản phải trả và vẫn có đủ số tiền để sử dụng hàng ngày.
- Hiểu biết về luật pháp và quy định: Cần nắm rõ các quy định và luật pháp liên quan đến đóng bảo hiểm và thuế. Điều này giúp bạn biết chính xác số tiền phải đóng và đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
- Tư vấn từ chuyên gia: Nếu bạn không tự tin hoặc không có kiến thức đầy đủ về lĩnh vực tài chính, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ chuyên gia, như kế toán viên hoặc chuyên gia về thuế. Họ có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về cách tính toán và quản lý tài chính liên quan đến lương Gross.
- Tìm hiểu về các quyền và lợi ích: Nắm rõ quyền và lợi ích mà bạn sẽ được hưởng khi nhận lương Gross. Điều này bao gồm quyền lợi bảo hiểm và các chế độ phúc lợi mà bạn có thể được hưởng theo quy định của công ty hoặc quốc gia.
- Đảm bảo hợp đồng lao động chi tiết: Đọc và hiểu rõ hợp đồng lao động của bạn, đặc biệt là các điều khoản liên quan đến lương Gross. Kiểm tra xem hợp đồng đã nêu rõ các khoản đóng bảo hiểm và thuế hay chưa, để bạn có thể thỏa thuận và đàm phán một cách công bằng và rõ ràng.
Khi nhận lương Gross, bạn cần tỉnh táo và chú ý đến các yếu tố trên để đảm bảo quản lý tài chính cá nhân hiệu quả và tránh các rủi ro không mong muốn. Sự hiểu biết và kỹ năng quản lý tài chính đóng vai trò quan trọng để bạn có thể tận hưởng lợi ích và bảo vệ quyền lợi của mình một cách tốt nhất.
Hy vọng rằng bài viết này đã mang đến cho bạn nhiều kiến thức hữu ích về cách tính lương Net từ lương Gross. Hiểu rõ về lương Gross sẽ giúp bạn đàm phán với nhà tuyển dụng hiệu quả hơn và áp dụng cách tính lương chi tiết cho nhân viên khi bạn trở thành người quản lý.
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
