Mô hình VUCA được tạo ra để phản ánh sự biến đổi trong thế giới hiện đại. Sự phức tạp ngày càng tăng lên trong xã hội hiện đại do sự lan rộng của toàn cầu hóa và sự chuyển đổi số. Điều này đặc biệt rõ ràng khi nhìn vào các thị trường và lĩnh vực tài chính toàn cầu hóa, nơi mà sự đa dạng và tính không thể dự đoán. Đối mặt với thực tế không ngừng biến đổi và không chắc chắn này, việc sở hữu những kỹ năng phù hợp trở nên cực kỳ quan trọng. Bài viết này sẽ đào sâu vào khái niệm VUCA là gì và những kỹ năng mà mọi người cần phải trang bị để vượt qua thách thức của thời đại hiện đại này.
VUCA là gì?
VUCA là viết tắt của bốn từ tiếng Anh: Volatility (Biến động), Uncertainty (Không chắc chắn), Complexity (Phức tạp), và Ambiguity (Mơ hồ). Khái niệm này được sử dụng để mô tả một môi trường kinh doanh hoặc xã hội mà các yếu tố này đều hiện diện mạnh mẽ và thường xuyên. Trong môi trường VUCA, các tình huống thay đổi nhanh chóng, không chắc chắn, phức tạp và mơ hồ, đòi hỏi những phản ứng linh hoạt, sáng tạo và kiến thức sâu rộng để đối phó và thành công.
Định nghĩa này đã xuất hiện từ vài thập kỷ trước, cụ thể là vào năm 1987 trong học thuyết về kỹ năng lãnh đạo của Warren Bennis và Burt Nanus. Không chỉ vậy, Đại học Chiến tranh của Quân đội Hoa Kỳ cũng sử dụng khái niệm VUCA để mô tả một thế giới đa cực và mới, đặc biệt sau diễn biến của Chiến tranh Lạnh.
VUCA sử dụng để mô tả một môi trường kinh doanh hoặc xã hội
Sự bắt nguồn của thuật ngữ VUCA
Từ viết tắt VUCA lần đầu tiên được áp dụng tại Trường Cao đẳng Chiến tranh của Quân đội Hoa Kỳ vào năm 1987 và được Herbert Barber công bố chính thức vào năm 1991. Phương pháp này phát triển từ các khái niệm được Warren Bennis và Burt Nanus trình bày trong cuốn sách “Lãnh đạo: Chiến lược đảm nhận trách nhiệm”. VUCA được áp dụng cho các điều kiện sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và trong thời điểm xung đột ở Afghanistan.
Việc sử dụng VUCA đòi hỏi áp dụng nó vào từng tình huống để định lượng rủi ro và xây dựng các chiến lược giảm thiểu. Phương pháp này giúp hiểu rõ hơn về tình hình hiện tại cũng như các khía cạnh chưa được biết đến của một kế hoạch hay tình huống. Sử dụng VUCA có thể hỗ trợ các nhà lãnh đạo trong việc quản lý môi trường kinh doanh luôn biến đổi và phức tạp như ngày nay.
THẢ GA HỌC E-LEARNING MIỄN PHÍ
Bóc nghĩa thuật ngữ VUCA
Hãy cùng Glints khám phá ý nghĩa sâu xa của mỗi chữ cái trong từ VUCA:
Volatility – Biến động
Biến động đề cập đến tốc độ và sự không đoán trước của sự thay đổi, bất kể đó là trong thị trường, công nghệ, luật pháp, hay xã hội. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh chóng, vì mọi thứ có thể thay đổi đột ngột và điều gì đúng hôm nay có thể không đúng vào ngày mai.
Uncertainty – Không chắc chắn
Không chắc chắn liên quan đến mức độ mà thông tin và dữ liệu có sẵn không đủ để dự đoán hoặc xác định kết quả chính xác. Điều này thường xuất hiện khi không có sự rõ ràng về tương lai, và yêu cầu sự linh hoạt và khả năng đánh giá thông tin bất định để đưa ra quyết định hiệu quả.
Complexity – Phức tạp
Phức tạp liên quan đến một mạng lưới rối ren và liên kết của các yếu tố tác động. Các yếu tố này có thể bao gồm sự tương tác phức tạp giữa các thành phần trong một hệ thống và sự không đoán trước trong môi trường kinh doanh. Đối mặt với sự phức tạp, cần có khả năng hiểu và phân tích để tìm ra chiến lược phù hợp.
Ambiguity – Mơ hồ
Mơ hồ đề cập đến sự thiếu rõ ràng trong thông tin hoặc tình huống. Điều này có thể gây khó khăn trong việc hiểu và đưa ra quyết định, và yêu cầu sự linh hoạt và sáng tạo để đối phó với tình huống không rõ ràng.
Khám phá ý nghĩa sâu xa của mỗi chữ cái trong từ VUCA
Làm gì để đối mặt với VUCA
Có thể nói rằng, thách thức VUCA đang đặt ra là một thử thách không chỉ dành cho các bạn trẻ chuẩn bị bước vào cuộc sống sau tốt nghiệp mà còn đối với các nhà lãnh đạo đương nhiệm. Sống trong thời kỳ VUCA, chúng ta cần tìm cách định hướng tương lai một cách tốt đẹp hơn và trở nên mạnh mẽ hơn, ngay cả khi bị cuốn vào cuộc bão của sự không ổn định.
Đối mặt với biến động
Đối mặt với biến động đồng nghĩa với việc xác định mục tiêu. Trong thế giới hiện đại, biến động và hỗn loạn có thể so sánh như một màn sương dày che mờ tầm nhìn của chúng ta. Vì vậy, trước khi đặt ra mục tiêu, bạn cần có khả năng nhìn thấu và hiểu rõ bản thân.
Nếu bạn là sinh viên, nỗ lực xác định mục tiêu học tập dài hạn (như chọn trường nào, học ngành nào) sẽ giúp bạn chọn lựa phương pháp học phù hợp nhất.
Trong khi làm việc, việc đặt ra mục tiêu cho 3 hoặc 5 năm tới sẽ giúp bạn xác định hướng đi và lộ trình phát triển kỹ năng cũng như sự thăng tiến trong sự nghiệp.
Đồng thời, hãy biết cách loại bỏ sự phân tâm và các yếu tố khác có thể gây trở ngại, giúp bạn tập trung vào việc hoàn thành nhiệm vụ và sứ mệnh cá nhân trong quá trình tìm kiếm giá trị bản thân.
Sự can đảm và cầu tiến
Những câu hỏi “nếu như” và sự lo lắng về tương lai thường khiến chúng ta rụt rè và không dám rời khỏi vùng an toàn của mình. Tuy nhiên, để vượt qua sự không chắc chắn trong thời đại VUCA, chúng ta cần sự dũng cảm và khả năng học hỏi liên tục để đối mặt với các thách thức.
Quyết định táo bạo không luôn thành công ngay từ đầu, nhưng từ những thất bại chúng ta học được nhiều hơn. Nếu gặp thất bại, hãy rút kinh nghiệm và thử lại.
Nếu bạn không đỗ vào trường mình mong muốn, hãy ôn lại và thi lại. Nếu không thành công trong phỏng vấn, hãy xem xét lại cách trả lời và cải thiện bản thân trước khi thử ở nơi khác.
Nếu sợ diễn đạt trước đám đông, hãy thử tham gia hoạt động tình nguyện để tăng cường kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm, hoặc tham gia khóa học về nghệ thuật diễn thuyết công khai để tự tin hơn.
thách thức VUCA
Có cái nhìn đa chiều
Đơn giản hóa sự phức tạp đòi hỏi một cái nhìn đa chiều. Trong một xã hội ngày càng hỗn tạp, việc nhiều nguồn tin không đáng tin cậy lan rộng gây nhiễu loạn dư luận. Dễ dàng bị “dắt mũi” bởi dòng thông tin đa hướng, chúng ta có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến người khác và chính bản thân mình.
Để tránh sự dẫn dắt, chúng ta cần chắt lọc thông tin một cách cẩn thận. Trước khi đưa ra bình luận hoặc quyết định cuối cùng, chúng ta cần dừng lại và lắng nghe. Việc lựa chọn thông tin từ các góc độ khách quan và đa chiều giúp đảm bảo tính xác thực của vấn đề hiện tại.
Khả năng thích ứng
Không sợ mơ hồ đồng nghĩa với khả năng thích ứng linh hoạt. Cuối cùng, thời đại VUCA đại diện cho sự thay đổi nhanh chóng của thế giới. Đó là lý do tại sao khả năng thích ứng linh hoạt là chìa khóa mỗi khi bạn đối mặt với một tương lai không chắc chắn. Học từ những sự kiện gần đây, bạn cần sẵn sàng tinh thần để đối mặt với mọi thay đổi bất ngờ.
Dù đó là sự thay đổi trong công việc, môi trường sống, hay thậm chí là những biến động trong mối quan hệ, việc giữ bình tĩnh và khả năng thích ứng sẽ luôn là điểm cốt lõi giúp bạn vượt qua mọi thách thức.
Kỹ năng cần có để đối mặt với thời đại VUCA
Thời kỳ VUCA đặt ra những thách thức lớn đối với cá nhân, tổ chức và cộng đồng. Để tồn tại và thành công trong bối cảnh này, mỗi cá nhân, tổ chức hay doanh nghiệp cần phải trang bị cho mình những nhận thức và những kỹ năng phù hợp.
- Linh hoạt: Kỹ năng cần có để đối mặt với thời đại VUCA là một bộ khả năng đa chiều, linh hoạt và sẵn sàng thích ứng với sự biến động và không chắc chắn.
- Tư duy nhạy bén: Khả năng nhận biết, phân tích và đánh giá các tình huống phức tạp một cách sâu sắc và toàn diện. Tư duy nhạy bén giúp bạn hiểu rõ bối cảnh, nhận diện các cơ hội và thách thức một cách tỉ mỉ.
- Khả năng sáng tạo đổi mới: Khả năng tạo ra ý tưởng mới, phương pháp mới và giải pháp sáng tạo để giải quyết các vấn đề phức tạp trong một môi trường biến đổi. Sự sáng tạo và đổi mới giúp bạn tìm ra cách tiếp cận mới mẻ và hiệu quả hơn.
- Học tập liên tục: Tính linh hoạt và khả năng thích ứng yêu cầu bạn không ngừng học hỏi và cập nhật kiến thức, kỹ năng mới. Học tập liên tục giúp bạn dễ dàng thích ứng với những thay đổi và phát triển trong môi trường đa biến động.
- Quản lý rủi ro: Khả năng đánh giá và xử lý rủi ro một cách chủ động và hiệu quả. Quản lý rủi ro đòi hỏi bạn có khả năng đưa ra các biện pháp phòng ngừa và ứng phó khi đối mặt với các tình huống không mong muốn.
- Biết tận dụng công nghệ: Sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông hiện đại để tối ưu hóa quy trình làm việc, tạo ra giải pháp tiên tiến và tạo ra lợi ích cạnh tranh. Biết tận dụng công nghệ giúp bạn nâng cao hiệu suất và linh hoạt trong hoạt động kinh doanh và cá nhân
Kỹ năng cần có để đối mặt với thời đại VUCA
Như vậy qua bài viết chúng ta đã có thể hiểu rõ hơn về VUCA là gì và cần làm gì để đối mặt với thời đại này. Thời đại VUCA đặt ra những thách thức lớn, nhưng cũng mang đến nhiều cơ hội cho những ai sẵn sàng học hỏi và thích ứng. Bằng việc phát triển những kỹ năng cần thiết, chúng ta có thể đối mặt và vượt qua mọi thách thức, từ đó trở nên mạnh mẽ và thành công hơn trong cuộc sống và công việc.
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
