Cách xây dựng và lập kế hoạch tài chính cá nhân hiệu quả tối ưu

Để có thể xây dựng cho mình một nền tảng kinh tế vững chắc không thể bỏ qua việc xây dựng và lập kế hoạch tài chính cá nhân. Một kế hoạch tài chính đáng tin cậy không chỉ giúp bạn quản lý đồng tiền một cách thông minh mà còn giúp bạn tự chủ, linh hoạt trong mọi tình huống. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá quy trình chi tiết nhất để xây dựng một kế hoạch tài chính cá nhân hiệu quả, từ việc thiết lập mục tiêu cho đến việc thực hiện các biện pháp cụ thể.

Lập kế hoạch tài chính cá nhân là gì?

Lập kế hoạch tài chính cá nhân là quá trình xác định mục tiêu tài chính cá nhân, đánh giá tình hình tài chính hiện tại và tạo ra một kế hoạch hành động cụ thể để đạt được những mục tiêu đó. Quá trình này bao gồm việc thu thập thông tin về thu nhập, chi tiêu, nợ nần, và các khoản tiết kiệm, đầu tư. Sau đó, dựa trên thông tin này, bạn sẽ xác định các mục tiêu tài chính cụ thể như tiết kiệm tiền mua nhà, trả học phí cho con cái, tiết kiệm hưu trí, hoặc trả nợ. Kế hoạch tài chính cá nhân cũng bao gồm việc xác định các chiến lược và biện pháp cụ thể để đạt được mục tiêu đó, cũng như thiết lập một lịch trình và các chỉ số để đo lường tiến triển.

Lập kế hoạch tài chính cá nhân

Tại sao phải lập kế hoạch tài chính cá nhân?

Lập kế hoạch tài chính là một phần quan trọng của việc quản lý tài chính cá nhân vì nó mang lại nhiều lợi ích đáng kể:

• Định hướng và ổn định: Kế hoạch tài chính giúp bạn xác định rõ ràng những gì bạn muốn đạt được tài chính và thiết lập một hướng đi cụ thể để đạt được mục tiêu đó. Điều này giúp tạo ra sự ổn định và tự tin trong việc quản lý tiền bạc.
• Kiểm soát chi tiêu: Kế hoạch tài chính cho phép bạn phân bổ tiền bạc một cách thông minh dựa trên ưu tiên và mục tiêu cá nhân. Bằng cách này, nó giúp bạn kiểm soát chi tiêu, tránh lãng phí và tối ưu hóa sử dụng nguồn lực tài chính.
• Tạo dự trữ tài chính: Kế hoạch tài chính cá nhân giúp bạn tiết kiệm và đầu tư một cách có mục tiêu và có kế hoạch. Bằng cách này, nó giúp bạn tích lũy dự trữ tài chính để đối mặt với các tình huống khẩn cấp, chi phí không mong đợi hoặc để đầu tư vào các mục tiêu lớn hơn trong tương lai.
• Giảm căng thẳng và lo lắng: Khi bạn có một kế hoạch tài chính cụ thể và có mục tiêu, bạn sẽ cảm thấy an tâm hơn về tài chính của mình. Điều này giúp giảm căng thẳng và lo lắng về tài chính, cho phép bạn tập trung vào các khía cạnh khác của cuộc sống.

Tóm lại, lập kế hoạch tài chính là một công cụ mạnh mẽ giúp bạn có thể đạt được mục tiêu tài chính, kiểm soát tài chính và tạo ra sự ổn định trong cuộc sống. Vậy cách lập kế hoạch tài chính cá nhân ra sao? Cùng tìm hiểu chi tiết và nắm bắt các bước lập kế hoạch tài chính cá nhân chi tiết ngay sau đây.

Lập kế hoạch tài chính là một phần quan trọng của việc quản lý tài chính cá nhân

Cách lập kế hoạch tài chính cá nhân

Bước 1: Đánh giá mức tài chính cá nhân hiện tại

bạn cần đánh giá tổng thu nhập của mình, bao gồm cả các nguồn thu nhập bên ngoài, trong một khoảng thời gian thường là một tháng. Việc này sẽ giúp bạn xác định tổng lượng tiền mà bạn thu được định kỳ, từ đó hỗ trợ quá trình quản lý chi tiêu và phân bổ nguồn vốn một cách hiệu quả.

Bước 2: Xác định mức chi tiêu

Mỗi cá nhân sẽ phải đối mặt với những loại chi tiêu đặc biệt trong tổng thu nhập của mình. Do đó, quan trọng để xác định những nhu cầu cần thiết và không cần thiết và phân loại chi tiêu theo từng nhóm để thiết lập một kế hoạch tài chính chi tiết. Dưới đây là cách chia chi tiêu thành 3 nhóm chính:

Nhóm 1: Chi phí cố định hàng tháng

• Nhà ở: Tiền thuê nhà hoặc trả góp nhà.
• Ăn uống: Chi phí hàng tháng cho thực phẩm và đồ uống.
• Gas, điện nước: Chi phí liên quan đến sử dụng gas, điện và nước.
• Tiền điện thoại cơ quan: Chi phí liên quan đến việc sử dụng điện thoại di động hoặc điện thoại cố định.
• Trợ cấp cho con cái hoặc bố mẹ: Tiền dành cho sự nuôi dưỡng hoặc hỗ trợ gia đình.

Nhóm 2: Tiết kiệm và đầu tư

• Tiết kiệm dự phòng: Tiền dành cho mục đích dự phòng, đủ để sống qua ít nhất 3 tháng trong trường hợp thất nghiệp hoặc khẩn cấp.
• Trả nợ: Tiền được dành để trả các khoản nợ tích lũy lãi phát sinh.
• Đầu tư: Tiền được đầu tư vào cải thiện kỹ năng, tăng thu nhập hoặc tạo thu nhập thụ động.

Nhóm 3: Chi tiêu tự do

• Giải trí và tiêu vặt: Chi phí liên quan đến việc giải trí và các hoạt động tự do như đi chơi, xem phim, du lịch, mua sắm.
• Giao tiếp và quan hệ xã hội: Chi phí liên quan đến việc duy trì mối quan hệ với gia đình, bạn bè và cộng đồng.

Bằng cách chia chi tiêu thành các nhóm này, bạn có thể dễ dàng quản lý tài chính cá nhân của mình và đảm bảo rằng mỗi khoản chi tiêu được phân bổ một cách hợp lý.

Bước 3: Lập kế hoạch chi tiêu chi tiết

Có nhiều phương pháp để bạn có thể lập kế hoạch chi tiêu, và dưới đây là một mẫu mà bạn có thể tham khảo. Sử dụng các phương pháp này sẽ giúp bạn tạo ra một kế hoạch chi tiêu cá nhân phù hợp nhất với tình hình tài chính và mục tiêu của mình.

Bạn có tham khảo và áp dụng quy tắc 50/20/30 hoặc quy tắc 6 chiếc lọ. Chi tiết như sau:

Quy tắc 50/20/30

Quy tắc 50/20/30 là một cách phân chia nguồn tiền cho các mục tiêu tài chính dựa trên mức độ quan trọng của chúng.

• 50% của thu nhập được dành cho các chi tiêu thiết yếu như tiền thuê nhà, chi phí sinh hoạt hàng ngày, và các hóa đơn như điện, nước.
• 20% được phân bổ cho các mục tiêu đầu tư tài chính như tiết kiệm, đầu tư, hoặc trả nợ.
• 30% còn lại được dành cho chi tiêu cá nhân như hiếu hỉ, gặp gỡ bạn bè, và các hoạt động giải trí.

Quy tắc 6 chiếc lọ

Quy tắc 6 chiếc lọ là một phương pháp phân chia nguồn thu nhập thành sáu phần, mỗi phần được dành cho một mục đích cụ thể:

• Lọ thứ nhất, chiếm 55% tổng thu nhập, được sử dụng cho các nhu cầu thiết yếu và các sinh hoạt hàng ngày.
• Lọ thứ hai, chiếm 10% tổng thu nhập, được dành cho việc tiết kiệm dài hạn, hoạt động kinh doanh, và mua sắm tài sản.
• Lọ thứ ba, chiếm 10% tổng thu nhập, được đầu tư vào việc mở rộng tri thức, bao gồm việc học các khóa học, mua sách chuyên ngành, và phát triển kỹ năng.
• Lọ thứ tư, chiếm 10% tổng thu nhập, dành cho các hoạt động thưởng thức cuộc sống. Phần này được sử dụng để mua các sản phẩm hoặc trải nghiệm giải trí.
• Lọ thứ năm, chiếm 10% tổng thu nhập, được dùng để tạo ra các nguồn thu nhập bổ sung thông qua việc đầu tư hoặc kinh doanh.
• Lọ thứ sáu, chiếm 5% còn lại của thu nhập, được dành cho các hoạt động từ thiện và chia sẻ với những người gặp khó khăn.

Quy tắc 6 chiếc lọ là một phương pháp phân chia nguồn thu nhập

Bước 4: Xác định mức chênh lệch giữa chi phí và dự chi

Sau khi phân bổ tiền vào các nhóm, bạn cần thực hiện tính toán lại số tiền dự chi và thực tế. Xác định số tiền chênh lệch để điều chỉnh tiền cho từng nhóm, từng khoản chi. Trong quá trình này, bạn cần xem xét kỹ lưỡng các khoản chi không thực sự cần thiết, vì việc giảm bớt chi phí không nhất thiết luôn giúp bạn đạt được mục tiêu quản lý tài chính của mình.

Đặc biệt, hãy hạn chế việc chi tiêu tùy ý để đảm bảo bạn đạt được các mục tiêu tài chính quan trọng. Đối với các khoản chi cần thiết, bạn có thể xem xét các giải pháp thay thế để duy trì mức sống và tiết kiệm tiền một cách hiệu quả. Về những mặt hàng không thực sự cần thiết trong Nhóm 1, bạn có thể cắt giảm 5% để điều chỉnh lại chi tiêu của mình.

Bước 5: Tiết kiệm và đầu từ

Nên duy trì mức tiết kiệm tối ưu là 20% của tổng thu nhập. Tuy nhiên, những người có thu nhập cao hơn có thể tăng tỷ lệ chi tiêu cho nhóm 2 lên 30% để tích lũy tiết kiệm và đầu tư sinh lời. Đây là khoản dự phòng cần thiết để đảm bảo đạt được các mục tiêu tài chính trong tương lai, bao gồm cả việc dự phòng cho những rủi ro như thất nghiệp, dịch bệnh hoặc lạm phát. Tiền không chỉ nên được giữ trong ngân hàng mà còn cần được đầu tư. Tỷ lệ phù hợp để đầu tư sinh lời có thể là khoảng 5-10% của tổng số tiền tiết kiệm.

Bước 6: Tuân thủ kế hoạch chi tiêu

Bạn có thể tạo ra một bảng kế hoạch chi tiêu cá nhân chi tiết với các mục cần chi tiêu, tiết kiệm, và đầu tư sinh lời. Tuy nhiên, rất quan trọng là phải tuân thủ nguyên tắc và không nên hành động vội vã, đốt cháy giai đoạn để nhanh chóng đạt được mục tiêu. Hãy học cách kiểm soát chi tiêu của mình, loại bỏ các nhu cầu không cần thiết và không để bị cám dỗ bởi việc mua sắm không cần thiết hoặc sử dụng thẻ tín dụng, điều này có thể phá vỡ kế hoạch quản lý tài chính cá nhân của bạn.

Như vậy, chúng ta đã nắm được cách lập kế hoạch tài chính cá nhân qua các bước chi tiết trên đây. Bạn có thể cụ thể hóa và theo dõi kế hoạch tài chính cá nhân của mình bằng cách lập bảng chi tiết. Vậy lập bảng kế hoạch tài chính cá nhân ra sao? Mời các bạn  cùng tìm hiểu và theo dõi qua phần tiếp theo của bài viết.

Lập bảng kế hoạch tài chính cá nhân 

Dưới đây là một mẫu mẫu lập kế hoạch tài chính cá nhân chi tiết, bạn có thể điều chỉnh phù hợp với các tiêu chí của mình:

Một số lưu ý khi lập kế hoạch tài chính cá nhân

Khi lập kế hoạch tài chính cá nhân, có một số lưu ý quan trọng sau đây mà bạn nên xem xét:

• Xác định mục tiêu rõ ràng: Đặt ra mục tiêu tài chính cụ thể và đo lường được để dễ dàng theo dõi và đánh giá tiến độ.
• Dựa trên tình hình tài chính thực tế: Xây dựng kế hoạch dựa trên tình hình tài chính cụ thể của bạn để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.
• Có sự theo dõi và điều chỉnh kịp thời: Theo dõi mỗi giai đoạn của kế hoạch để có thể điều chỉnh kịp thời khi có các sự kiện bất ngờ xảy ra.
• Sử dụng công cụ hỗ trợ: Sử dụng các công cụ hỗ trợ như các ứng dụng tính toán hoặc ứng dụng thống kê chi tiêu để giúp bạn lên kế hoạch và quản lý chi tiêu một cách hiệu quả hơn.
• Nhờ đến sự tư vấn khi cần thiết: Nếu cần, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ chuyên gia tài chính để hỗ trợ trong việc lập kế hoạch và quản lý tài chính của bạn.
• Kiên nhẫn và nhất quán với kế hoạch đề ra: Thay vì tìm kiếm các giải pháp nhanh chóng, hãy kiên nhẫn và nhất quán với kế hoạch tài chính của bạn để đạt được sự ổn định và thành công dài hạn.

Lưu ý khi lập kế hoạch tài chính cá nhân

Quản lý kế hoạch tài chính cá nhân không chỉ đơn thuần là việc thiết lập một ngân sách, mà còn là quá trình liên tục của việc theo dõi, đánh giá và điều chỉnh. Trên đây là cách xây dựng và lập kế hoạch tài chính cá nhân dài hạn hiệu quả tối ưu mà bạn có thể tham khảo. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã thu thập được những kiến thức và kinh nghiệm quan trọng để quản lý chi tiêu một cách hiệu quả.

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam