Thuế gián thu là gì? Phân loại, đặc điểm và quy định về thuế gián thu

Thuế gián thu là gì? Loại thuế này đánh trực tiếp vào người tiêu dùng hay tổ chức sản xuất kinh doanh? Khái niệm, đặc điểm và quy định của thuế gián thu như thế nào? Xem ngay để có cái nhìn chi tiết hơn về loại thuế này!

Thuế gián thu là gì?

Thuế gián thu là loại thuế mà người nộp thuế không phải là người chịu thuế trực tiếp. Thay vào đó, thuế này được thu qua một đơn vị trung gian, thường là các doanh nghiệp, và được chuyển sang người tiêu dùng cuối cùng thông qua giá cả của hàng hóa hoặc dịch vụ. Ví dụ, chính phủ có thể áp dụng thuế vào công ty (công ty nộp thuế), sau đó công ty sẽ tính thuế này vào giá của sản phẩm hoặc dịch vụ, đồng nghĩa với việc người tiêu dùng chịu trách nhiệm trả thuế.

Thuế gián thu là gì?

Tổng thể, thuế gián thu là cách thức để thu thuế từ người tiêu dùng thông qua người sản xuất hoặc kinh doanh, và nó được coi là một công cụ quan trọng để điều chỉnh tiêu dùng trong xã hội. Điều này là do thuế gián thu dễ dàng điều chỉnh và dễ tăng lên so với thuế trực thu, và do đó nó thường được ưa chuộng hơn trong các hệ thống thuế của quốc gia.

Các loại thuế gián thu mới nhất theo quy định

Hiện nay tại Việt Nam, các loại thuế gián thu bao gồm:

• Thuế doanh thu
• Thuế giá trị gia tăng
• Thuế tiêu thụ đặc biệt
• Thuế xuất nhập khẩu
• Thuế bảo vệ môi trường
• Thuế tài nguyên

Đặc điểm của thuế gián thu

Thuế gián thu bản chất là việc người sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ tăng giá của hàng hóa hoặc dịch vụ của họ bằng cách bổ sung một phần thuế vào giá bán. Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được bán, người sản xuất là người thực hiện việc nộp thuế gián thu cho Nhà nước.

• Trong thực tế, người nộp thuế và người trả thuế không giống nhau. Cụ thể, người nộp thuế (được biết đến là đối tượng nộp thuế) là các tổ chức hoặc cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ; người trả thuế (được biết đến là đối tượng chịu thuế) là những người tiêu dùng cuối cùng.
• Thuế gián thu là một phần quan trọng của giá của hàng hóa và dịch vụ trên thị trường. Nó có ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh thông qua cơ chế giá cả trên thị trường.

Đặc điểm của thuế gián thu

• Tác động của thuế gián thu không chỉ phụ thuộc vào mối quan hệ cung cầu trên thị trường, mà còn phụ thuộc vào bản chất của thị trường, bao gồm cả tác động của thuế, có nghĩa là thị trường đó có sự cạnh tranh hoặc độc quyền.
• Thuế gián thu có thể dẫn đến việc dịch chuyển gánh nặng thuế trong một số trường hợp. Nó cũng có tính lũy thoái, nghĩa là nó có thể tạo ra một vòng lặp tiêu thụ không tốt cho nền kinh tế.
• Trong nước ta, thuế gián thu bao gồm thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu, thuế nhập khẩu và thuế bảo vệ môi trường.

Mặc dù thuế gián thu dễ thu và quản lý do đối tượng nộp là các tổ chức hoặc cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ. Người trả thuế thường không cảm nhận được gánh nặng thuế nên thường không phản ứng với những thay đổi mức thuế, nhưng do có tính lũy thoái nên mức độ đảm bảo công bằng của nó không cao.

Các quy định về thuế gián thu cần nắm

Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

Luật Thuế Xuất khẩu và Thuế Nhập khẩu số 107/2016/QH13, được Quốc hội thông qua vào ngày 6/4/2016, nhằm tạo ra cơ sở pháp lý thống nhất để khuyến khích phát triển sản xuất và thúc đẩy Xuất khẩu, đồng thời bảo vệ hợp lý và có điều kiện, phù hợp với quá trình hội nhập quốc tế.

Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

Luật cũng quy định về thuế suất ưu đãi đặc biệt áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu từ khu vực không thuộc vùng thuế quan, đáp ứng điều kiện xuất xứ từ các quốc gia hoặc vùng lãnh thổ được hưởng ưu đãi đặc biệt về thuế Nhập khẩu trong quan hệ thương mại với Việt Nam. Thuế suất thông thường được xác định bằng 150% thuế suất ưu đãi của từng mặt hàng tương ứng. Trong trường hợp mức thuế suất ưu đãi là 0%, Thủ tướng Chính phủ sẽ căn cứ vào quy định tại Điều 10 của Luật để quyết định việc áp dụng mức thuế suất thông thường.

Thuế tiêu thụ mặt hàng đặc biệt

Tính từ ngày 1/1/2016, Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt sửa đổi 2014 đã có hiệu lực, mang theo một số điểm đáng chú ý:Về đối tượng chịu thuế: Cụ thể, Nap-ta (naphtha), chế phẩm tái hợp và một số sản phẩm khác không còn nằm trong danh sách đối tượng chịu thuế. Thêm vào đó, tàu bay sử dụng cho mục đích an ninh, quốc phòng cũng được xem xét không chịu thuế.

Về đối tượng chịu thuế

Về giá tính thuế: Giá tính thuế sẽ được tính dựa trên giá bán ra hoặc giá cung ứng dịch vụ chưa bao gồm thuế Tiêu thụ đặc biệt, thuế Bảo vệ môi trường và thuế giá trị gia tăng.Về thuế suất: Tăng thuế suất đối với đồ uống có cồn theo lộ trình và tăng thuế suất đối với kinh doanh ca-si-nô, trò chơi điện tử có thưởng.

Thuế giá trị gia tăng

Luật số 106/2016/QH13 đã được ban hành nhằm sửa đổi và bổ sung các quy định trong Luật Thuế giá trị gia tăng. Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt và Luật Quản lý thuế, nhằm giải quyết các khó khăn, thúc đẩy phát triển sản xuất và lưu thông nông sản, thủy hải sản trong nước. Luật này cũng khuyến khích việc chế biến sâu và hạn chế xuất khẩu các sản phẩm khoáng sản chưa qua chế biến.

Thuế giá trị gia tăng

Điều chỉnh chính sách thuế nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tự chủ trong đầu tư và phát triển sản xuất, nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh khi thực hiện cam kết gỡ bỏ rào cản thuế quan theo các cam kết về hội nhập kinh tế quốc tế, dự kiến trong thời gian tới (2 – 3 năm).

Thuế bảo vệ môi trường

Luật Thuế Bảo vệ Môi trường của Việt Nam có hiệu lực từ năm 2012, nhằm giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường. Nó áp dụng thuế cho các sản phẩm gây ô nhiễm như xăng, dầu, than đá, dung dịch HCFC, túi ni lông, và các loại thuốc trừ sâu, cỏ, bảo quản lâm sản và khử trùng kho.

Thuế bảo vệ môi trường

Việc điều chỉnh thuế này cũng nhằm thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo. Trong thời gian từ 2010 đến 2016, đã có gần 500 văn bản pháp luật về chính sách thuế, nhằm đảm bảo nguồn thu quan trọng và ổn định cho ngân sách nhà nước và phát triển kinh tế-xã hội.

Thuế tài nguyên

Theo quy định của Luật Thuế Tài nguyên 2009 và Thông tư 152/2014/TT-BTC, các đối tượng phải nộp thuế tài nguyên bao gồm mọi loại tài nguyên trên lãnh thổ quốc gia, bao gồm đất liền, biển đảo, lãnh hải, khu vực tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa. Cụ thể:

• Khoáng sản bao gồm cả kim loại và phi kim loại;
• Tài nguyên rừng tự nhiên (không bao gồm cây trồng của người dân hoặc được nuôi trồng), bảo vệ như động vật, quế, hồi, thảo quả, sa nhân, v.v.;
• Hải sản tự nhiên từ biển đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam, bao gồm cả động và thực vật;
• Nước tự nhiên, bao gồm nước mặt và nước dưới đất (ngoại trừ nước sử dụng cho nông – lâm – ngư nghiệp và nước biển);
• Yến sào tự nhiên (không bao gồm yến sào nuôi trồng).
• Ngoài ra, còn có những loại tài nguyên khác được quy định trong Bộ luật và các thông tư liên quan.

Thuế tài nguyên

Hy vọng rằng thông qua bài viết này, bạn đã hiểu được ý nghĩa của thuế gián thu là gì. Hãy nắm vững các kiến thức trên đây bởi vì điều này có liên quan chặt chẽ đến vấn đề tài chính và trách nhiệm của mỗi chúng ta đối với quốc gia. Hãy thường xuyên truy cập vào HRI để cập nhật thêm kiến thức hữu ích trong tương lai nhé!

Xem thêm:

• Các khoản giảm trừ khi tính thuế TNCN cho người lao động
• Kế toán thuế là gì? Công việc, lương và các kỹ năng cần có

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam