Commission là gì? Hiểu đúng về hoa hồng trong kinh doanh và tuyển dụng

Trong môi trường kinh doanh hiện đại, commission (hoa hồng) là một phần quan trọng trong chiến lược lương thưởng, đặc biệt trong các lĩnh vực như bán hàng, tuyển dụng và dịch vụ. Hoa hồng không chỉ là công cụ tạo động lực mà còn giúp các doanh nghiệp duy trì hiệu quả công việc của nhân viên. Vậy commission là gì và làm thế nào để áp dụng mô hình này hiệu quả trong từng lĩnh vực? Cùng tìm hiểu qua bài viết này để hiểu rõ hơn về các loại commission, cách tính và các thuật ngữ liên quan.

Commission là gì?

Khái niệm cơ bản

Commission (hoa hồng) là khoản tiền thưởng mà nhân viên, đối tác hoặc đại lý nhận được dựa trên doanh thu hoặc lợi nhuận mà họ mang lại cho công ty. Mô hình trả hoa hồng thường được áp dụng trong các lĩnh vực như bán hàng, tuyển dụng, bảo hiểm, dịch vụ tài chính, và nhiều ngành nghề khác. Đây là một cách thức giúp tạo động lực cho nhân viên, khuyến khích họ đạt được kết quả cao hơn và đồng thời gia tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.

Commission là gì?

Hoa hồng có thể được tính theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào thỏa thuận giữa doanh nghiệp và nhân viên. Một số mô hình trả hoa hồng phổ biến là hoa hồng theo phần trăm doanh thu, hoa hồng theo mỗi hợp đồng thành công, hoặc hoa hồng theo mốc doanh thu. Tùy vào loại hình công ty, hoa hồng có thể là một phần cố định trong lương của nhân viên hoặc hoàn toàn dựa vào hiệu suất công việc.

Ưu và nhược điểm của mô hình trả commission

Ưu điểm của mô hình trả commission:

• Tạo động lực làm việc: Khi lương của nhân viên gắn chặt với kết quả công việc, họ sẽ có động lực cao hơn để đạt được mục tiêu kinh doanh và doanh thu.
• Khuyến khích hiệu suất cao: Hoa hồng giúp thúc đẩy hiệu suất làm việc của nhân viên, khi họ nhận thấy việc hoàn thành công việc xuất sắc sẽ trực tiếp mang lại lợi ích cho chính mình.
• Tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp: Các công ty có thể áp dụng mô hình hoa hồng để giảm thiểu chi phí cố định, khi phần lớn thu nhập của nhân viên đến từ hoa hồng thay vì lương cơ bản.

Nhược điểm của mô hình trả commission:

• Thu nhập không ổn định: Với những nhân viên phụ thuộc chủ yếu vào hoa hồng, thu nhập có thể dao động rất lớn, đặc biệt trong những tháng kinh doanh không thuận lợi.
• Áp lực công việc cao: Mô hình này có thể tạo ra áp lực lớn cho nhân viên, khi họ luôn phải đạt được mục tiêu doanh thu để đảm bảo thu nhập ổn định.
• Rủi ro cạnh tranh không lành mạnh: Nếu không có sự quản lý và hướng dẫn đúng đắn, môi trường làm việc có thể dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh giữa các nhân viên, làm giảm tinh thần hợp tác.

Tuy nhiên, khi được thiết kế và áp dụng một cách hợp lý, mô hình trả hoa hồng không chỉ mang lại lợi ích cho nhân viên mà còn giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và nâng cao hiệu quả công việc. Đó là lý do vì sao mô hình này ngày càng trở nên phổ biến và hiệu quả trong nhiều ngành nghề.

Các loại commission phổ biến hiện nay

Hoa hồng (commission) có thể được áp dụng theo nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào loại hình kinh doanh và mục tiêu của công ty. Dưới đây là một số loại commission phổ biến mà bạn sẽ thường gặp trong các ngành nghề hiện nay.

Commission theo phần trăm doanh số

Một trong những loại hoa hồng phổ biến nhất là commission theo phần trăm doanh số. Theo mô hình này, nhân viên sẽ nhận được một tỷ lệ phần trăm nhất định từ doanh thu hoặc lợi nhuận mà họ mang lại cho công ty. Đây là hình thức thường thấy trong ngành bán lẻ, bảo hiểm, tài chính và nhiều lĩnh vực dịch vụ khác.

Commission theo phần trăm doanh số

Ví dụ, một nhân viên bán hàng có thể nhận hoa hồng 5% từ tổng giá trị mỗi giao dịch. Nếu doanh thu của nhân viên đạt được là 100 triệu đồng, họ sẽ nhận được 5 triệu đồng hoa hồng. Mô hình này khuyến khích nhân viên làm việc hiệu quả và có động lực gia tăng doanh thu bán hàng.

Commission theo từng đơn hàng hoặc hợp đồng thành công

Commission theo từng đơn hàng hoặc hợp đồng thành công áp dụng cho những ngành nghề yêu cầu nhân viên hoàn thành giao dịch cụ thể, chẳng hạn như bất động sản hoặc tuyển dụng. Mỗi khi nhân viên ký kết thành công một hợp đồng hoặc chốt một đơn hàng, họ sẽ nhận được một khoản hoa hồng nhất định.

Ưu điểm của mô hình này là rõ ràng, dễ đo lường, và có thể áp dụng cho các công việc yêu cầu sự nỗ lực trực tiếp của nhân viên. Ví dụ, trong lĩnh vực tuyển dụng, khi nhân viên tuyển dụng thành công một ứng viên cho công ty, họ sẽ nhận được một khoản hoa hồng cố định theo thỏa thuận.

Bonus-based commission (thưởng theo mốc doanh thu)

Bonus-based commission là loại hoa hồng dựa trên việc đạt được mốc doanh thu nhất định. Đây là cách mà nhiều công ty sử dụng để khuyến khích nhân viên đạt được các mục tiêu bán hàng hoặc sản xuất cụ thể. Khi nhân viên đạt được một mức doanh thu nào đó trong một khoảng thời gian nhất định, họ sẽ nhận được thưởng thêm.

Ví dụ, nếu nhân viên đạt được doanh thu 200 triệu đồng trong tháng, họ có thể nhận một khoản thưởng hoa hồng 10 triệu đồng. Mô hình này giúp nhân viên cảm thấy có động lực để không chỉ hoàn thành nhiệm vụ mà còn vượt qua các chỉ tiêu của mình.

Team-based commission (hoa hồng theo nhóm)

Trong một số công ty, hoa hồng không chỉ được chia cho từng cá nhân mà còn được tính theo nhóm. Team-based commission là hình thức mà hoa hồng được chia sẻ giữa các thành viên trong một đội nhóm hoặc bộ phận bán hàng, khi nhóm hoàn thành mục tiêu chung.

Team-based commission là hình thức mà hoa hồng được chia sẻ giữa các thành viên trong một đội nhóm

Loại hoa hồng này giúp xây dựng tinh thần hợp tác trong nhóm và khuyến khích mọi người làm việc cùng nhau để đạt được kết quả tốt nhất. Đây là mô hình phù hợp cho các doanh nghiệp có tính chất làm việc nhóm cao, chẳng hạn như các dự án lớn hoặc các ngành nghề dịch vụ đòi hỏi sự phối hợp.

Hoa hồng định kỳ (Recurring Commission)

Recurring commission là một hình thức hoa hồng đặc biệt, khi nhân viên nhận hoa hồng định kỳ từ các giao dịch hoặc hợp đồng dài hạn mà họ ký kết. Đây thường là các khoản hoa hồng nhận được từ các dịch vụ đăng ký hoặc sản phẩm phần mềm mà khách hàng sử dụng lâu dài.

Ví dụ, trong ngành bảo hiểm, nhân viên có thể nhận hoa hồng định kỳ từ phí bảo hiểm mà khách hàng trả hàng năm. Mô hình này mang lại thu nhập ổn định và lâu dài cho nhân viên, đồng thời thúc đẩy họ duy trì mối quan hệ tốt với khách hàng.

Commission trong phễu bán hàng

Một khái niệm ngày càng phổ biến trong các ngành bán hàng là commission trong phễu bán hàng. Đây là mô hình hoa hồng được áp dụng ở các giai đoạn khác nhau của phễu bán hàng. Nhân viên sẽ nhận hoa hồng không chỉ khi hoàn tất giao dịch mà còn khi khách hàng bước qua các giai đoạn quan trọng của phễu, chẳng hạn như khi tạo ra lead (khách hàng tiềm năng) hay khi khách hàng đồng ý với một báo giá.

Mô hình này khuyến khích nhân viên không chỉ chú trọng đến việc chốt đơn hàng mà còn tham gia tích cực vào các bước chuẩn bị, tạo dựng mối quan hệ với khách hàng và xây dựng nền tảng cho các giao dịch tương lai.

Cách tính commission phổ biến hiện nay

Một trong những yếu tố quan trọng khi áp dụng mô hình hoa hồng trong kinh doanh là cách tính hoa hồng sao cho công bằng và hợp lý. Dưới đây là những cách tính hoa hồng phổ biến mà các doanh nghiệp thường sử dụng, giúp bạn hiểu rõ hơn về cách thức tính toán này.

Cách tính theo tỷ lệ phần trăm

Cách tính hoa hồng theo tỷ lệ phần trăm là hình thức phổ biến và đơn giản nhất. Theo đó, nhân viên sẽ nhận một tỷ lệ phần trăm từ doanh thu hoặc lợi nhuận mà họ mang lại cho công ty. Tỷ lệ này có thể dao động từ 1% đến 10% hoặc thậm chí cao hơn, tùy thuộc vào lĩnh vực và chính sách của doanh nghiệp.

Cách tính hoa hồng theo tỷ lệ phần trăm là hình thức phổ biến và đơn giản nhất

Công thức tính hoa hồng theo tỷ lệ phần trăm rất đơn giản. Bạn chỉ cần nhân tổng giá trị doanh thu với tỷ lệ phần trăm đã thỏa thuận. Công thức như sau:

Công thức:

Hoa hồng = Doanh thu x Tỷ lệ phần trăm hoa hồng

Ví dụ:

Giả sử một nhân viên bán sản phẩm trị giá 100 triệu đồng, và tỷ lệ hoa hồng là 5%. Hoa hồng của nhân viên sẽ là:

Hoa hồng = 100.000.000 VNĐ x 0.05 = 5.000.000 VNĐ.

Như vậy, nhân viên sẽ nhận được 5 triệu đồng từ giao dịch này.

Cách tính theo bậc thang doanh số

Cách tính theo bậc thang doanh số là một phương pháp khá phổ biến và thường được áp dụng trong các ngành bán hàng có mục tiêu doanh thu cao. Mô hình này chia hoa hồng thành nhiều bậc, và mỗi khi nhân viên đạt được một mức doanh thu nhất định, tỷ lệ hoa hồng sẽ tăng lên.

Đối với hoa hồng theo bậc thang doanh số, bạn cần áp dụng công thức tính hoa hồng theo từng mức doanh thu khác nhau. Mỗi khi nhân viên đạt được mốc doanh thu nhất định, tỷ lệ hoa hồng sẽ thay đổi. Công thức tính có thể chia theo các mức như sau:

Công thức:

• Mức 1: Hoa hồng = Doanh thu đạt được * Tỷ lệ hoa hồng mức 1
• Mức 2: Hoa hồng = (Doanh thu đạt được từ mức 2 – Mức 1) * Tỷ lệ hoa hồng mức 2
• Mức 3: Hoa hồng = (Doanh thu đạt được từ mức 3 – Mức 2) * Tỷ lệ hoa hồng mức 3
• …

Ví dụ:

Giả sử bảng hoa hồng có ba mức như sau:

• Doanh thu từ 0 – 50 triệu đồng: hoa hồng 3%
• Doanh thu từ 51 – 100 triệu đồng: hoa hồng 5%
• Doanh thu trên 100 triệu đồng: hoa hồng 7%

Nếu nhân viên đạt doanh thu 120 triệu đồng, cách tính hoa hồng sẽ như sau:

• Mức 1: 50 triệu đồng * 3% = 1,500,000 đồng
• Mức 2: (100 triệu đồng – 50 triệu đồng) * 5% = 2,500,000 đồng
• Mức 3: (120 triệu đồng – 100 triệu đồng) * 7% = 1,400,000 đồng

Tổng hoa hồng của nhân viên là: 1.500.000 + 2.500.000 + 1.400.000 = 5.400.000 đồng.

Như vậy, nhân viên sẽ nhận được tổng cộng 5.4 triệu đồng hoa hồng.

Các thuật ngữ liên quan đến commission là gì?

Khi tìm hiểu về commission là gì, bạn có thể gặp phải một số thuật ngữ chuyên môn khác nhau. Những thuật ngữ này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các khái niệm và cách áp dụng commission trong môi trường kinh doanh. Dưới đây là một số thuật ngữ phổ biến và giải thích chi tiết.

Commission Salary là gì?

Commission Salary (lương hoa hồng) là một hình thức trả lương mà trong đó, nhân viên nhận một phần lương cố định kết hợp với hoa hồng từ doanh thu mà họ tạo ra. Tùy vào công ty, tỷ lệ hoa hồng có thể chiếm phần lớn trong tổng thu nhập của nhân viên, hoặc chỉ là một phần bổ sung.

Commission Salary (lương hoa hồng) là một hình thức trả lương cố định kết hợp hoa hồng

Ví dụ, một nhân viên bán hàng có thể nhận lương cơ bản 10 triệu đồng và hoa hồng 5% từ doanh thu bán hàng của mình. Nếu họ bán được hàng trị giá 100 triệu đồng, họ sẽ nhận thêm 5 triệu đồng hoa hồng.

Commission Fee là gì?

Commission Fee là phí hoa hồng mà các công ty hoặc cá nhân thu được khi thực hiện một giao dịch hoặc dịch vụ. Phí này thường được tính theo phần trăm giá trị giao dịch và sẽ được trả cho người trung gian (như đại lý, môi giới) hoặc nhân viên bán hàng.

Ví dụ, nếu bạn là môi giới bất động sản và giúp khách hàng mua một căn nhà trị giá 2 tỷ đồng với mức phí hoa hồng là 2%, bạn sẽ nhận được 40 triệu đồng từ giao dịch đó.

Commission Paid là gì?

Commission Paid (hoa hồng đã trả) là số tiền hoa hồng mà công ty đã thanh toán cho nhân viên hoặc đối tác sau khi hoàn tất một giao dịch. Thuật ngữ này thường được sử dụng trong báo cáo tài chính của công ty để phản ánh số tiền đã chi trả cho các khoản hoa hồng.

Ví dụ, nếu công ty đã trả hoa hồng cho nhân viên bán hàng tổng cộng 50 triệu đồng trong tháng, thì “commission paid” trong báo cáo tài chính sẽ là 50 triệu đồng.

Sale Commission là gì?

Sale Commission (hoa hồng bán hàng) là khoản hoa hồng mà nhân viên bán hàng nhận được khi hoàn thành một giao dịch hoặc bán được sản phẩm. Mức hoa hồng này thường được tính theo phần trăm giá trị sản phẩm bán được và có thể thay đổi tùy theo chính sách của công ty.

Sale Commission là khoản hoa hồng mà nhân viên bán hàng nhận được khi hoàn thành đơn hàng

Ví dụ, nếu nhân viên bán một sản phẩm trị giá 10 triệu đồng và hoa hồng là 5%, họ sẽ nhận được 500,000 đồng hoa hồng cho mỗi giao dịch thành công.

Commission Art là gì? Vẽ Commission là gì?

Commission Art là một hình thức hoa hồng nghệ thuật, nơi nghệ sĩ hoặc người sáng tạo nhận một khoản thanh toán khi hoàn thành một tác phẩm nghệ thuật theo yêu cầu của khách hàng. Cũng như trong các ngành nghề khác, nghệ sĩ có thể nhận hoa hồng từ việc bán hoặc cho thuê tác phẩm nghệ thuật.

Vẽ Commission là thuật ngữ chỉ việc nghệ sĩ nhận yêu cầu từ khách hàng để sáng tác các tác phẩm nghệ thuật riêng biệt, và được thanh toán một khoản phí hoa hồng từ giá trị tác phẩm đó.

Ví dụ, một họa sĩ có thể vẽ một bức tranh theo yêu cầu cá nhân và nhận một khoản phí hoa hồng từ khách hàng sau khi tác phẩm hoàn thành.

Câu hỏi thường gặp

Commission có đàm phán được không?

Có, commission hoàn toàn có thể đàm phán được, đặc biệt là trong các ngành nghề như bán hàng, bất động sản, hoặc tuyển dụng. Khi bạn tham gia vào các cuộc đàm phán, bạn có thể thương lượng về tỷ lệ hoa hồng hoặc các điều khoản hoa hồng trong hợp đồng lao động. Tỷ lệ hoa hồng có thể phụ thuộc vào kinh nghiệm của bạn, mục tiêu doanh thu của công ty, và khả năng tạo ra doanh thu của bạn.

Ví dụ, nếu bạn là nhân viên bán hàng có kinh nghiệm, bạn có thể thương lượng tỷ lệ hoa hồng cao hơn so với những người mới bắt đầu.

Mở commission là gì?

Mở commission có nghĩa là bạn bắt đầu nhận hoa hồng từ một giao dịch hoặc hợp đồng mà bạn đã thực hiện. Thông thường, thuật ngữ này được dùng trong ngành bán hàng hoặc tuyển dụng, nơi nhân viên bắt đầu được hưởng hoa hồng khi họ đạt được một mốc doanh thu hoặc hoàn thành một hợp đồng thành công. Đây là cách thưởng để khuyến khích nhân viên đạt được các mục tiêu kinh doanh.

Commission có bị đánh thuế không?

Có, commission sẽ bị đánh thuế, giống như lương hoặc thu nhập từ các công việc khác. Mức thuế hoa hồng sẽ phụ thuộc vào quy định của từng quốc gia hoặc khu vực. Trong một số quốc gia, hoa hồng có thể bị đánh thuế thu nhập cá nhân hoặc thuế giá trị gia tăng (VAT). Do đó, khi nhận được hoa hồng, bạn cần đảm bảo tính toán đúng mức thuế phải trả.

Commission sẽ bị đánh thuế, giống như lương hoặc thu nhập từ các công việc khác

Ví dụ, nếu bạn nhận được 10 triệu đồng hoa hồng và thuế thu nhập cá nhân là 10%, bạn sẽ phải nộp 1 triệu đồng thuế, và bạn sẽ nhận 9 triệu đồng sau thuế.

Commission của một sản phẩm là gì?

Commission của một sản phẩm là khoản hoa hồng mà bạn nhận được sau khi bán một sản phẩm cụ thể. Số tiền hoa hồng này thường được tính theo phần trăm giá trị của sản phẩm bán được. Tỷ lệ hoa hồng có thể thay đổi tùy vào từng sản phẩm hoặc từng công ty.

Ví dụ, nếu bạn bán một sản phẩm trị giá 5 triệu đồng và tỷ lệ hoa hồng là 5%, bạn sẽ nhận được 250,000 đồng hoa hồng từ việc bán sản phẩm đó.

Commission trong nhà hàng, khách sạn là gì?

Trong ngành nhà hàng, khách sạn, commission thường được trả cho nhân viên bán hàng hoặc người môi giới giúp khách hàng đặt dịch vụ (như phòng khách sạn, tổ chức sự kiện) tại nhà hàng hoặc khách sạn. Các nhân viên này sẽ nhận được một phần hoa hồng dựa trên giá trị của giao dịch hoặc dịch vụ đã bán. Ví dụ, nếu một nhân viên bán một gói dịch vụ tổ chức sự kiện trị giá 50 triệu đồng với tỷ lệ hoa hồng 10%, họ sẽ nhận được 5 triệu đồng hoa hồng.

Commission có phải là bonus không?

Commission không phải là bonus (thưởng). Mặc dù cả hai đều liên quan đến việc thưởng cho nhân viên dựa trên hiệu quả công việc, nhưng có sự khác biệt cơ bản:

• Commission thường dựa trên kết quả bán hàng hoặc doanh thu trực tiếp mà nhân viên tạo ra.
• Bonus là khoản thưởng thêm mà công ty trả cho nhân viên dựa trên các chỉ tiêu khác như hiệu suất làm việc, mục tiêu cá nhân hoặc kết quả chung của công ty.

Commission được áp dụng trong lĩnh vực nào?

Commission có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, đặc biệt là trong các ngành nghề liên quan đến bán hàng, môi giới và tuyển dụng. Các lĩnh vực phổ biến sử dụng hoa hồng bao gồm:

• Bán hàng trực tiếp (như bán lẻ, công nghệ, bất động sản).
• Tuyển dụng (nhân viên tuyển dụng nhận hoa hồng từ các hợp đồng tuyển dụng thành công).
• Bất động sản (môi giới nhận hoa hồng từ các giao dịch mua bán nhà).
• Dịch vụ tài chính và bảo hiểm (người môi giới bán các sản phẩm bảo hiểm, chứng khoán).
• Marketing liên kết (affiliate marketing).

Commission trong hợp đồng lao động có được pháp luật công nhận không?

Commission trong hợp đồng lao động hoàn toàn có thể được pháp luật công nhận, miễn là các điều khoản về hoa hồng được ghi rõ trong hợp đồng và tuân thủ các quy định của pháp luật về lao động. Trong nhiều quốc gia, hợp đồng lao động sẽ ghi rõ mức lương cơ bản và hoa hồng, và công ty có trách nhiệm trả đúng số tiền hoa hồng cho nhân viên khi các điều kiện được hoàn thành.

Tuy nhiên, các điều khoản về hoa hồng phải tuân thủ các quy định của pháp luật lao động, bao gồm việc đảm bảo không làm giảm lương cơ bản của nhân viên dưới mức lương tối thiểu hoặc vi phạm quyền lợi của người lao động.

Commission là một công cụ quan trọng trong nhiều lĩnh vực kinh doanh, từ bán hàng cho đến tuyển dụng. Việc hiểu rõ các khái niệm, loại hình hoa hồng, cách tính toán và các thuật ngữ liên quan sẽ giúp bạn tối ưu hóa thu nhập và phát triển sự nghiệp. Hoa hồng không chỉ là một phần thưởng cho nỗ lực mà còn là động lực lớn để nhân viên đạt được kết quả tốt hơn trong công việc.

Bạn đã hiểu được commission là gì qua bài viết trên, vậy còn chần chừ gì nữa mà không bắt đầu tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp với thu nhập hấp dẫn từ hoa hồng? Khám phá ngay các công việc phù hợp tại website VietnamWorks – nơi luôn cập nhật các cơ hội việc làm trong nhiều ngành nghề. Đừng ngần ngại tham gia ngay để mở ra cơ hội phát triển nghề nghiệp của mình!

Xem thêm bài viết liên quan:

• Mong muốn khoản thưởng cuối năm: Không chỉ là tiền mà còn là sự công nhận
• 10 quy định mới về lương, thưởng mà người lao động cần biết

Nắm bắt thông tin tuyển dụng mới nhất và tham gia ứng tuyển tại VietnamWorks! Top các nhà tuyển dụng cùng việc làm tiềm năng đa dạng: Yakult tuyển dụng, Hồng Trà Ngô Gia tuyển dụng, GreenFeed tuyển dụng, KOI Thé tuyển dụng, Sanofi tuyển dụng, Pizza Hut tuyển dụng, CJ Food tuyển dụng và Highlands Coffee tuyển dụng.

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam